Justiniano I de Byzantio

Traduction in Interlingua per Francesco Galizia

Ravenna, le corte de Justiniano

Flavio Petro Sabbatio Justiniano, in latino Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus, melio note como Justiniano I le Grande (Tauresio, 11 maio 482 – Constantinopolis, 14 novembre 565), es stato un Imperator byzantin, ab le 1 augusto 527 al su morte. Justiniano era uno del plus importante soveranos byzantin; le su governamento coincideva con un periodo de auro per le Imperio de Oriente, ab le puncto de vista civil, economic e militar, con le reconquesta de parte del territorios del Imperio de Occidente. Justiniano portava avante un projecto de edilitia civil que ha lassate obras architectonic de notevole importantia como le ecclesia de Hagia Sophia a Constantinopolis. Le major hereditate lassate ab le Imperator es le recolta normative del 535, pois cognoscite como Corpus iuris civilis, un collection homogenee del leges roman que es al base del derecto civil.

Biographia: Juventute e ascension al poter (482-527): Justiniano nasceva in un parve village clamate Tauresio, in Dardania, in le 482, ab un familia illyric romanisate; le matre Vigilantia, il era soror del general Justino, ille era adoptate per le su oncle, qui le assecurava un bon education. Justiniano completava le classic curso de studios, occupante se de jurisprudentia e philosophia. Le su carriera militar era contrasignate ab rapide avantiamentos, favorite ab Justino, post le su proclamation ad imperator in le 518: Justiniano esseva nominate consule in le 521, e plus tarde commandante del exercito de Oriente. Ille habeva le function de regente, multo ante qui Justino le nominava imperator associate le 1 april 527. In le 525, Justiniano sposava Theodora, una actrice theatral, de grande beltate e intelligentia; qui habera multe influentia in le politica del imperio, Theodora moriva in le 548, Justiniano le superviveva per quasi 20 annos. Le 1 augusto del anno 527, moriva Justino, e Justiniano restava le unic imperator. Le su regno constitueva un epocha distincte del historia del Imperio byzantin e del Ecclesia Orthodoxe de Oriente. Ille esseva le ultime imperator a tentar de restaurar le Imperio roman, reconquireva gran parte del territorios del Imperio roman de Occidente. Ille pensava que le existentia del ben commun era confidite al armas e al lege, pro isto reformava le legislation e scribeva cello que esserea devenite un monumento a su perenne memoria, codificante le derecto roman in le Corpus iuris civilis. Justiniano modificava le systema provincial in modo differente ab le principios de Diocletiano, iste reformas los prevideva cencentrar in un unic persona le poter administrative e militar (que secundo Diocletiano debeva remaner separate) , le abolition de alicun vicarios e le union de parve provincias in provincias plus grande. Iste reformas remonta al annos 535 e 536 pro facer terminar le conflictos inter autoritate civil e autoritate militar. Cypro, Creta, Rhodos, le Ciclades, Lesbo, Chio e Lemno esseva unite in le "Prefectura del Insulas" sub le commando de un quaestor exercitus . Justiniano, elevava le praeses de Phenicia al rango de spectabilis e le praeses de Palestina a proconsules, que demonstra le voluntate del Imperator de augmentar le poter del autoritate minor. In le mesme tempore ille reduceva le poter del governatores plus potente, como per exemplo le Prefecto del pretorio de Oriente e le Conte de Oriente, iste ultime degradate a simplice governator provincial. Le diocesis de Asia e Pontus il era abolite e le vicarios deveniva, con le titulo de Comes Iustinianus e con poter sia civil que militar, governatores del provincias de Phrygia e Galatia. Justiniano aboliva le vicario de Thracia e confereva le administration al Praetor Iustinianus. In Egypto, reputante troppo onerose per un sol homine governar le diocesis egyptian, limitava le autoritate del Prefecto Augustee (le vicario de Egypto) al sol provincias de Alexandria e de Aegyptus I e II con le titulo de dux e le autoritate civil e militar. Le provincias del Thebaide il habeva un dux, anque le duo Libyas il era governate ab un dux, al dependentia del prefecto de Oriente. Quando Africa e Italia esseva conquirite, Justiniano restabiliva le prefecturas del pretorio de Africa e de Italia. In le 541 Justiniano aboliva le consulato, ab ora in pois le titulo de consule deveniva un carga que le Imperator assumeva in le prime anno de regno. Ille dava major autoritate al difensor civitatis, le magistrato que defendeva le derectos del populo. Instituiva le carga de quaesitor, un magistrato que investigava sur le provinciales qui se transfereva a Costantinopolis.

Le activitate legislative: Justiniano conquireva le fama in le historia, per le su revolution juridic, que organisava le derecto roman, in un forma e uno schema organic que es al base del lege de diverse nationes hodierne. Le activitate pote esser subdivise in tres periodos. Le "prime periodo”, ab le 528 al 534, il era characterisate per le preparation e le publication de:

• Le prime Codice (Novus Iustinianus Codex), ab le 528 al 529.
• Le Digesto o Pandette (Digestum, seu Pandectae), ab le 530 al 533, un collection de iura (obras de juristas sub le guida de Triboniano).
• Le Institutiones (Institutiones Iustiniani sive Elementa), del 533, destinate al inseniamento del derecto in le scholas.
• Le secunde Codice (Codex repetitae praelectionis), del 534, le Codice ver e proprie con le recolta del leges imperial.
  

Le labor era coordinate ab Triboniano: le quaestor sacri palatii de facto il era un grande jurista. Le "secunde periodo", ab le 535 al 542, era characterisate ab un legislation per medio del Novellae constitutiones . Le "tertie periodo", in fin, ab le 543 al 565, videva un minor activitate legislative. Le Corpus Iuris Civilis il era formate ab obras, in le qual le nove leges se harmonisava con celle antique. In le prime periodo le leges esseva scripte in latino, lingua official del imperio, ma poco cognoscite ab le citatanos del provincias oriental (anque si le mesme Justiniano era de lingua, cultura e mentalitate latin e parlava mal le greco). Le latino de facto era le lingua del administration, del justitia e del exercito, ma le principal linguas usate in le parte oriental del imperio los era: le greco, le copto in Egypto, le aramaico in Syria e le armenio in Asia Minor. Si le dominio roman, republican ante e imperial post, il era resultate a imponer con successo le proprie derecto e le su institutiones politic e militar, le substrato cultural del provincias oriental continuava ad esser de typo hellenistic. Pro isto, le obras successive los veniva redigite in greco, lingua plus utilisate ab le populo e in le uso administrative quotidian. Le Corpus forma le base del jurisprudentia latin (includite le derecto canonic: ecclesia vivit lege romana), collige insimul le fontes in cuje le leges e le altere regulas los era expresse: leges, senatusconsulta, decretos imperial, rescriptos, opiniones e interpretation del juristas (responsa prudentium). Le Corpus il es definite un "monumento al sapientia juridic de Roma" et era al base del studios juridic e del institutiones politic in Europa, tanto que ancora hodie constitue le fundamento de multe systemas juridic national in le mundo. Dante in le su Divin Comedia, face celebrar a ille le volo del Aquila roman, id es le unification politic del mundo, confidite ab Deo al romanos, como base per le union religiose, pro le salvation universal e proque le homines sub le guida de un juste prince poterea pervenir al felicitate terren.

« Cesare io era e son Iustiniano,
que, per voler del prime amor qui io senti,
de intra le leges io traheva le troppo e le van.»

( Dante, Divin Comedia - Paradiso, Canto VI, 10-12)

Guerras in Africa: In le anno 533, Justiniano declarava guerra al Vandalos, in le 530 le lor rege Childerico, era stato de facto dethronisate ab le cosino Geilamir. Belisario obteneva le commando del expedition e in Africa, ille vinceva le Vandalos presso Ad Decomum, apud Carthagine. Duo dies post Belisario infligeva un altere disfacta al Vandalos a Tricamaro, e les constringeva a render se. Le Imperio retornava assì in possession del Africa vandalic, Sardinia, Corsica e le Baleares. In le april 534, Justiniano promulgava un lege pro le organisation administrative del nove territorios, le Augusto restabiliva le vetule administration, e promoveva a prefecto del pretorio le governator de Carthagine; le commandante militar era le magister militum Africae, con un magister peditum e quatro dux al commando de Tripolitania, Byzacena, Numidia e Mauretania

Guerras in Italia: Justiniano proclamava le guerra contra le Ostrogothos, que les governava le Italia, post le occision del regina Amalasunta, ab parte de Theodato, pro ascender al throno. Le imperator confideva a Belisario, consule per le anno 535, de reconquirer le Italia, durante que Mundo invadeva le Dalmatia. Belisario conquireva le Sicilia, e in le 536 transversava le stricto de Messina, occupava le Italia meridional e pois conquireva Roma. In le mesme tempore le Gothos, occideva Theodato, pro eliger rege Vitige (Wimges), le qual preparava le offensiva. Durante le assedio de Roma del 537 – 538, Belisario, peteva, nove reinfortios, qui los arrivava al commando de Narsete (Narses), le qual initiava le conquesta del Emilia in disaccordo con Belisario. Le disunion del exercito imperial, comportava le reconquesta gothic de Milano, alora Justiniano reappelava Narsete a Constantinopolis. Assi Belisario poteva reprender le reconquesta del Italia, ille se appropiava del capital del Gothos Ravenna, e faceva prisionero le rege Vitige, qui portava a Constantinopolis. Justiniano inviava Belisario a oriente, a defender le imperio ab le Persia. Depost haber sancite un nove pace sul fronte oriental, Belisario faceva retorno in Italia (544), ubi le Ostrogothos, sub le guida del nove rege Totila, les habeva occupate Roma e altere territorios. Nonobstante isto, Belisario reconquireva le Urbe. In fin, Justiniano, le reappelava a Constantinopolis, ubi ille era recipite con grande honores (548). Depost le partita de Belisario ab le Italia, Totila occupava de novo Roma e altere citates, e invadeva anque le Sicilia e le Sardinia. Justiniano, inviava in Italia le generale Narsete qui disfaceva le Gothos e occideva Totila, e assi conquireva tote le Italia (553); ma le septentrion del peninsula esseva invadite ab Francos et Alamannos. In le annos successive il era conquirite le citates a nord del Po, in le 559 Milano e le Veneto, in le 562, con le rendition de Brescia e Verona, le conquesta del Italia il era completate. Con le Pragmatic Sanction del 554 le legislation imperial il era extendite al Italia. Le Dalmatia faceva parte del prefectura del Illyrico e le prefectura de Italia era limitate al peninsula italian, con exclusion del insulas. Le maxime autoritate civil era le prefecto del pretorio qui resideva a Ravenna, ma ille era sempre limitate ab le autoritate militar. Narsete, le generalissimo (strategos autokrator) de facto governava le Italia. Le conquesta del Italia era totevia ephemere: depost le morte de Justiniano, in le 568, le Longobardos les invadeva le Italia per circa duo tertie.

Conquesta del Espania meridional: In le 551 le regno visigothic era dividite ab un guerra civil: Athanagildo, era contra le rege Agila I, ille peteva adjuta militar al Imperio roman de Oriente pro dethronisar le legitime soverano; Justiniano acceptava le requesta de adjuta de Athanagildo, dava le commando del expedition a Liberio, qui invadeva le Espania; circum le 555 le guerra civil terminava con le occision de Agila e le ascension al throno de Athanagildo, le territorios occupate in le Espania meridional formava le nove provincia de Spania, usque al 624. Le Byzantinos il ha occupate parte del Espania, non sol pro le projecto de restauratio imperii de Justiniano, ma anque pro impedir al Visigothos de invader le Africa byzantin.

Le guerras in Oriente e in Illyria: Le disequilibrio create a oriente pro le campanias in Europa occidental, permitteva al Persianos, intra le 540 e le 562, de invader le Armenia e le Syria, e de expugnar anque Antiochia. Justiniano inviava Belisario contra le Persianos in le 541, le conflicto durava usque le 557 ma sol in le 561, esseva subscribite le pace con le qual le Byzantinos les habeva de novo le controlo del region. In ultra anque le frontieras illyric il era in periculo ab parte del Slavos que, les invadeva quasi cata anno le Illyria e saccheava le provincias byzantin sin incontrar resistentia. Le Barbaros (intra le qual le Hunnos) in le 559 perveniva a menaciar directemente Constantinopolis, et esseva rejectate, sol gratias al legionarios de Belisario.