Le Cruciatas
Traduction in Interlingua per Francesco Galizia.
Le Cruciatas
esseva
un serie de guerras, combattite inter le XI e le XIII seculos inter
le exercitos de regnos christian europee et le exercitos musulman
in Asia minor e in le Mediterraneo oriental (ma anque in Europa, in
Egypto e in Tunisia). Anque si illos esseva benedicte e invocate ab
le Papas e motivate ab un sentimento religiose que intendeva
liberar ab le occupation musulman le terra ubi nasceva, predicava e
moriva Jesus Christo, non se tractava de guerras de religion,
proque le objectivo non era jammais cello de constringer le
musulmanos a cambiar religion, non mesmo post le conquesta,
quanto plus tosto era un desiderio de liberation que comportava le
uso del fortia. Le Cruciatas non esseva causate ergo ab
contraponite vision religiose, ma ab le violentias al pelegrinos
christian directe al Terrasancte, ab le autoritate musalman,
denunciate, anque ab un littera-appello del imperator de Byzantio
Alexio I Comneno, a cuje necessitava garantir in vice vita e
securitate. Le Cruciatas il habeva inde ration politico-economic
al interno del mundo feudal medieval europee e byzantin, e como
objectivo le controlo del Terrasancte. Illos son considerate como
le responsa del Christianismo al jihad islamic del VII seculo, al
luce del consideration que le Espania, le Palestina, le Nordafrica
e le Asia Minor il era state inter le terras plus christian
usque al victoriose invasion islamic del VII seculo, de cuje
era moralmente e juridicamente licite reobtener lo in possession.
Le christian Imperio byzantin il era menaciate ab le armeas
islamic in Asia minor e in Syria, e terminera in le 1453 con le
conquesta turc de Constantinopolis. Le prime cruciata le
expedition "De recuperatione
Terrae Sanctae" , esseva celle
que obteneva le major successos e portera al nascentia del statos
cruciate de Ultramar usque al 1303. Al prime cruciata sequeva
altere expeditiones (8 cruciatas official) in le curso del XII e
XIII seculo que tamen non perveniva le objectivos prefixate.
Le parola cruciata
trahe origine ab le cruciamento del parola croisade
(1570 circa) del francese e del parola espaniol cruzada
del XVI seculo, ambes derivate ab le parola cruciata
del latino medieval, participio passate de cruciare
(signar con le cruce), a su volta derivate ab le latino crux
(cruce). Le nomine inde recorda le cruce que le participantes al
cruciatas les habeva suite sur le veste, symbolo del lor
pelegrinage e del votos contrahite. In le fontes antique on trova
le expression cruce signati
reguardo al cruciate, anque si le soldatos byzantin clamama se
ipse "Soldatos del Cruce" jam al epocha del imperator
Heraclio. Le Cruciatas il era indicate anque con le expression
negotium crucis.
Contexto
historic: In le ultime annos de vita
de Mohammed, depost haber submittite le vicin tribos pagan, le
musulmanos on volveva verso le vicin provincias byzantin. Le lor
objectivo il era le conquesta de nove terras e le dominio sur le
infideles. Le mesme Mohammed, secundo un tradition, haberea
scripto al imperator byzantin Heraclio: “
le Propheta de Allah il ha scripte a Cosroe (rege de Persia ), a
Cesare (imperator de Roma, id es Heraclio), al Negus (rege de
Abyssinia) e a tote le altere soveranos per les invitar a
converter se ad Allah le Magnific” .
Poco tempore depost le morte de Mohammed le arabe attaccava le
Imperio byzantin. In le anno 636 le arabe obteneva un grande
victoria sur le exercito byzantin in le battalia de Yarmuk assi
illes completava le conquesta de Syria. Cadiva pois in breve
tempore Antiochia, Jerusalem e le Mesopotamia byzantin. De hic
le Arabe on vadeva in Armenia e initiava le avantiata in Egypto. Le
armeas islamic perveniva pois in Cilicia e in Cappadocia e inde
arrivava al portas del Europa christian, sia ab est, sia ab west:
les occupava Cypro, Rhodos e Creta, inde invadeva le Espania e
inviava expeditiones per le saccheo del Francia meridional. In le
anno 827 le arabe occupava le Sicilia e le lor domination
terminava in le 1091 quando illo esseva conquirite ab le Normannos.
Situation
in le Vicin Oriente: Con le conquesta
islamic de Jerusalem (638) initiava le violentias contra le
subjectos christian in particular, ma anque hebree, clamate ab le
Coran Gente del Libro,
ma a illes era permisse de remaner a viver in le lor terras e
continuar a professar le proprie fide. Con le intention de
recuperar le Syria, perdite in le VII seculo, le Imperio byzantin
decideva de intervenir in le secunde medietate del X seculo con
un exercito al commando del domestikos
byzantin Nicephoro Phocas, assumente le controlo de Cilicia e de
parte de Syria. In le 1077 le turcos conquireva Jerusalem e, le
lor chef, Atsız ibn Uvaq, faceva occider ultra 3000 personas.
Alora le nove imperator byzantin Alexio I, nonobstante le
divergentias inter le Ecclesia de Roma e celle de
Constantinopolis, mitteva ab parte le orgolio e peteva adjuta al
Papa, pro le menaciate sorte del Christianismo de Oriente. Esseva
asssì que, nasceva le Prime Cruciate.
Situation in Europa:
Le mundo europee habeva sapite organisar se de fronte al attaccos
e al invasiones de musulmanos, hungares, normannes etc. Existeva
totevia in le mundo feudal un discontento social inter le filios
cadette del familias nobile, proque les habeva, como unic carriera
o celle ecclesiastic o celle militar; il era inde que un parte de
cavalleros in cerca de fortuna que, supertoto del Francia,
respondeva con zelo al requestas de adjuta ab le regnos christian
de Leon, Castilia, Navarra e Aragon ingagiate in le Reconquista.
Le Ecclesia roman, incoragiava le
guerra como un reaction juste al invasion musulman e sollicitava le
adjuta del cavalleria europee. Anque al de foras del peninsula
iberic on registrava un renovate impeto, ab parte del mundo
occidental, per le reconquesta del terras occupate, como le
Sicilia, le Baleares, le Sardinia e le Corsica. Iste expeditiones
il era guidate ab le citates portual del costas thyrrenic,
adriatic, provensal e catalan, que apud al commercio con le mundo
byzantin e arabe, los univa ab le XI seculo, breve incursion
militar, como celle de Genova e Pisa in le 1015 – 1016, le
saccheo de Palermo ab parte del pisanos in le 1067, le qual occupava
pois le citate tunisin de Mahdiya (1087).
Prime cruciata:
(1096-1099) Anque si era le imperator byzantin Alexio I Comneno a
demandar adjuta, le appello al Cruciata il era facto officialmente
per salvar le christianos de Oriente. Quando le Papa Urbano II
indiceva un pelegrinage armate al Concilio de Clermont (1095) on
pensava a un sorta de pelegrinage de massa a Jerusalem. Le cruce
rubie que le pelegrinos portava sur le mantello in effecto stava a
significar que il era prompte a versar le lor sanguine per un viage
redemptor. Papa Urbano II sperava, de sancir le su autoritate in
un nove reconciliation e reunion inter le Ecclesia de Occidente e
celle de Oriente in le lucta contra le musulmanos. Al appello multe
partiva, mal armate e poco equipagiate, tal expedition, que sera
pois clamate "cruciata del mendicos", era guidate ab
Petro le Eremita al crito de Deus vult (“Deo
lo vole”) e Gualtieri Sin Haberes,
on concludeva con le massacro del pelegrinos presso Nicea. Le
prime ver cruciata, dicte "del nobiles", eveniva sol duo
annos postea et era guidate ab Goffredo de Buglione (Bouillon).
Le cruciate conquireva Jerusalem le 15 julio 1099 e pois le 12
augusto Ascalona (Ashkalon); inde Goffredo assumeva le titulo de ”
Defensor del Sancte Sepulcro”. Le cruciata sera celle que habera
le major successos ab le puncto de vista territorial, le terras
conquirite tamen, non esseva tote restituite a Byzantio, in
Palestina e Syria los nasceva le statos cruciate de Ultramar:
Regno de Jerusalem, Principato de Antiochia e le Conteas de
Tripolis et Edessa. Depost le flottas venetian e genovese occupava
Caifa (1100), Sidon (1110), e Tyro (1124), Berito (Beyrouth) e
Tortosa. In consequentia del prime Cruciata on videva le
nascentia a Jerusalem del Ordines cavalleresc in defensa e adjuta del
pelegrinos qui iva al Terrasancte, le prime esseva le Ordine de
Sancte Johannes (Hospitalier) ab le Beate Gerardo Sasso in le 1113,
qui institueva le prime hospitio presso le Sancte Sepulcro. Poco
depost nasceva le Ordine del Templo (Templares) in le anno 1119,
installate in le Templo de Salomon. Al epocha del tertie Cruciata
nasceva le Ordine Teutonic que habeva solmente Cavalleros de tote le
Germania. Le tres Ordines habera castellos e fortalessas in tote le
Terrasancte.
Secunde cruciata:
le secunde cruciata (1147-1149), il era causate ab le cadita de
Edessa (1144), et era predicate ab sancte Bernardo de Chiaravalle
(Clairevaux). Le cruciata il era sub le guida del rege de Francia
Louis VII, alliate al sol Cunrado III imperator del Sacre Roman
Imperio, sin altere alliantia, que les haberea permisso de
reprender le contea de Edessa. Illes, ascoltante alicun cavalleros
attrahite ab le ricchessa de Damasco, cingeva le assedio al
capital syrian sin cercar le adjuta del rege normanne de Sicilia,
ni del basileus
byzantin,
et esseva vincite le 20 julio 1148.
Tertie cruciata:
Le tertie cruciata (1189-1192), proclamate ab papa Gregorio VIII,
dicte anque le "cruciata del Reges", il era le tentativa,
ab parte de varie soveranos europee de prender Jerusalem e quanto
perdite del Terrasancte in le 1187, al Saladino (Salah el Din)
conquisitor del Citate sancte. Les partecipava: Friderico I
Barbarubie, qui moriva necate in Anatolia, durante que vadava le
fluvio Salef in Cilicia, Philippo II Augusto, rege de Francia e
Richardo Corde de Leon, rege de Anglaterra. Gratias a Richardo,
on obteneva, le reconquesta de Sancte Johannes de Acri (12 julio
1191) que essera le nove capital del Regno. Le rege anglese
habeva anque conquirite le insula de Cypro al byzantinos. A Ramla,
post le battalia de Arsuf il era signate le pace (9 octobre
1192).
Quarte
cruciata: Le quarte cruciata esseva
inducite ab Papa Innocentio III. Ma le cruciate in realitate
non perveniva jammais in Terra Sancte. Vidite le exigue numero de
soldatos arrivate a Venetia, le doge Henrico Dandolo le augusto
1202, partiva con le cruciate al reconquesta de Zara in Dalmatia.
Conquirite le citate rebelle, pois perveniva le filio del
imperator Isaac II Angelo, deponite a Byzanzio, in cerca de
adjuta. Le flotta de Venetia iva a Byzantio e assi esseva ponite
al throno le legitime soverano, ma Venetia non obteneva un base
commercial in le citate, como era in le 1190 circa, ante del
revolta anti-venetian e philo-genovese, quando le mesme Dandolo
habeva perdite le vista ab un oculo. Pois que le nove Cesare non
semblava voler accordar quanto stipulate per le su retorno al
throno, le cruciate prendeva de novo Constantinopolis. Le
Imperio esseva assi dividite inter le cruciate, con le Morea e
alicun insulas del Egeo a Venetia, on dava assi pois le initio al
Imperio latin de Oriente (12 april 1203) con imperator Baldovino
de Flandria.
Quinte
cruciata: Sub le governamento de
Innocentio III, le IV Concilio del Lateran habeva decidite de
proclamar un nove cruciata, le quinte (1217-1221) . Le imperator
Friderico II, in occasion del su coronation a Rex
Romanorum,
in le
1215, jurava solemnemente de
prender parte al cruciata, ma pois remandava plus vice. Le Papa
Honorio III stabiliva in fin, que le cruciata debeva haber initio
le 1 junio 1217. Depost le defection in Palestina de Andreas II
de Hungaria in le 1218, Johannes de Brienne rege de Jerusalem, le
rege de Cypro e le duc de Austria les tentava de prender le porto
egyptian de Damietta, in le parte oriental del delta del Nilo, ma
le expedition - que videva le presentia anque de sancte Francisco
de Assisi - on revelava un fallimento: depost le conquesta de
Damietta le 5 novembre 1219, le exercito cruciate esseva vincite le
24 julio 1221, e se imbarcava sur le flotta de Friderico II,
que arrivava le augusto sequente.
Sexte cruciata:
Depost le fallimento del quinte cruciata, le
imperator Friderico II, on era formalmente ingagiate, in le 1225,
a guidar le sexte cruciata in Terrasancte, de cuje habeva plus
vice retardate le initio. Quando in le 1227, a causa de un
maladia, esseva constringite a remandar le cruciata ancora un vice,
esseva excommunicate ab papa Gregorio IX. Nonobstante iste, le anno
successive, Friderico vadeva a Jerusalem. Iste cruciata esseva le
unic a esser combattite in modo pacific con le instrumentos del
politica: Friderico in le estate del 1227, habeva inviate Berardo
de Castagna, archiepiscopo de Palermo con
le carga de facer un accordo con le sultan al-Malik al-Kamil nepote
de Saladin. Le accordo con le sultan portava al
cession del citate sancte, con le exclusion del Moschea de Omar
loco sancte musulman, e de Bethlehem e Nazareth. Friderico il era
sposate con le herede al corona de Jerusalem, Yolanda de Brienne,
como successor al titulo, se coronanava rege le 18 martio 1229.
Ma in le 1246, le egyptianos occupava de novo Jerusalem.
Septime
cruciata: Le septime cruciata se
explicava inter le 1249 e le 1250. Esseva directe contra le
Egypto e guidate ab le rege de Francia Louis IX le Sancte. Que
portava al conquesta de novo de Damietta, ma in le 1250 illes
esseva vincite a Mansura et era capturate anque le rege.
Octave cruciata:
Le octave cruciata (1270) esseva anque isto directe in Nord
Africa e guidate de novo ab Louis IX. Le expedition partiva in
le julio 1270, le rege disbarcava a Tunis insimul al fratre
Carolo I de Anjou. Ma le assedio portava le peste que decimava le
exercito e causava anque le morte del rege ipse in le augusto del
mesme anno. In le 1291, le sultan Khalil, decideva de poner sub
assedio Sancte Johannes de Acri, le ultime fortalessa cruciate in
Terrasancte. Le citate cadeva depost 43 dies de resistentia,
depost le occision de al minus 60.000 christianos, et esseva
evacuate anque Tortosa e Athlit. In le 1302 le perdita del
insula de Ruad e le massacro del garnison poneva fin al
Cruciatas e al avventura del christianos europee in Terrasancte.