Publio Aelio Traiano Adriano
Traduction in Interlingua per Francesco Galizia.

Busto de Adriano

Publio Aelio Traiano Adriano, (latino: Publius Ælius Traianus Hadrianus; Italica, 24 januario 76 – Baia, 10 julio 138). Il era uno del "bon imperatores", insimul al su predecessor Traiano e al su successores Antonino le Pie e Marco Aurelio. Le su imperio era characterisate ab tollerantia, efficientia e splendor del artes e del philosophia. Ille mesme amava e studiava le cultura grec. Altere titulos qui ille habeva il era: Pontifex Maximus e Pater Patriae ab le 128.

Biographia: Adriano nasceva a Italica, a 7 km. ab Sevillia, in le provincia de Hispania Baetica; le su familia era originari del citate picen de Hatria, le actual Atri, ma illo se installava ad Italica subito depost le su fundation per obra de Scipion le African. Le patre, Publio Aelio Adriano Afro, era cosino de Traiano. Le matre, Domitia Paulina, era originari de Cadiz. Adriano habeva una soror major (Aelia Domitia Paulina), una nepote (Julia Serviana Paulina) e un grannepote (Gneo Fusco Salinator). Le su genitores moriva in le 85/86 quando Adriano habeva sol novem annos. Traiano, non habente filios, esseva de facto le tutor del juvene post le morte del su genitores. Anque le uxor de Traiano, Plotina, adjutava ille multo e tractante ille como un proprie filio. In ultra sembla que illa lo induceva a sposar Vibia Sabina, anque illa parente de Traiano. Le matrimonio avicinava majormente le futur imperator al poter. Dopost que le imperator Nerva habeva nominate Traiano proprie successor, presentante ille in Senato in le anno 97, le su carriera esseva rapide. Le cargas del cursus honorum del futur imperator esseva numerose. Per tres vice habeva le carga de tribuno militar presso un legion: in le II in Pannonia, le XII in Mesia e le XXII in Germania. Esseva anque questor, tribuno del plebs e pretor. Al contrari del su predecessor, Adriano non esseva adoptate officialmente, in Senato. Le su advento al poter era consequentia del adoption ab parte de Traiano ante de morir. Adriano, ascendeva al throno, le 10 julio 118, arrivava a Roma ab le Syria, ubi era governator, ille cambiava gran parte del homines del administration e del Corte de Traiano, del qual habeva facite parte anque ille, comprendite le chefes militar, le exercito, acceptava e acclamava le nove imperator. Ille assumera con le carga le nove nomine: Caesar Traianus Hadrianus Augustus.

Regno (117-138). Le Senato, recipite un message del neo electe, le qual refereva de acceptar le voluntate del exercito, alora anque illo acclamava le nove soverano. Sia le militares que le senatores habeva nos notabile beneficios. Le rapiditate del ascension al poter, portava ad un inthronisation veloce, sequite ab un continue reinfortiamento que durava per tote le vinte annos in cuje Adriano remaneva al poter. Le regno de Adriano esseva characterisate ab un general pausa in le operationes militar. Ille abandonava le Mesopatamia conquirite ab Traiano, que non era possibile defender, a causa del distantia pro le fornimento logistic necessari al garnisones. Le frontieras plus turbolente esseva reinfortiate con opras de fortificationes permanente, le plus famose del qual es le potente Vallo de Adriano in Britannia. Hic Adriano, depost haber terminate le conquesta del Nord del insula, faceva construir un longe fortification per contener le populos barbare del Caledonia. Illo esseva construite in le annos inter le 122 e 127, et era constituite ab duo elementos pricipal: le muro e le vallo. Le muro era longe 117 km.ab le estuario del fluvio Tinna (Tyne) usque cello del fluvio Ituna (Solway), con blocos large 2 o 3 m. e alte 5 m. con circa 320 turres rectangular. Le latere nord, habeva al flanco un fossato large usque 12 metros e profunde usque a 4 m., con circa 73 fortinos e, a intervallos regular il habeva varie stationes e castra. Anque le frontiera del Danubio esseva reinfortiate. Le problema del structuras defensive era strictemente connexe con le territorio e con le typo de defensa. Si un territorio era subjecte a incursiones in un certe periodo, un structura legier, formate ab fossatos, terraplenos e palissadas, poteva fornir un bon defensa, dante, al truppas del fortificationes, le tempore de intervenir. Diverse era le caso de invasiones que exigeva le presentia de structuras multe plus resistente. Plure regiones passava ab situationes de occupation al stato de protectoratos, le si-nominate "statos clientes", le que modificava le necessitate defensive. Quando le politica del protectorato se consolidava, on manteneva in loco sol le truppas necessari. Iste systema dicte del Vexillationes, distaccamentos de un legion commandate alterubi, dava optime resultatos. Per mantener alte le moral del truppas e non lassar los devenir pigre, Adriano stabiliva intensive tornos de exercitationes, inspectionante personalmente le truppas in le curso del su continue viages. Pois que jam ab le tempore del guerras dacic, ille non amava luxos particular, iva a cavallo e participava in toto al vita rude del legionarios. Isto a demonstration del nove doctrina defensive de Adriano qui intendeva obtener le maximo del efficientia militar. Malgrado habeva sequite plus de un campania militar, le plus importante cello dacic al flanco de Traiano, Adriano esseva, ultra qui experte de cosas militar, anque un grande reformator del administration public. Le su intervention sur le structuras administrative del imperio era profunde e demonstra que era parte de un plano global que le imperator applicava, al structura del exercito, al defensa del confinios, al politica externe, al politica economic. Adriano habeva un su vision del Imperio e cercava de uniformar le singule partes al su designo. Le su philosophia resultava evidente ab le su actos: le retiro ab territorios que non poteva defender, le controllo del confinios basate sur defensas fixe, le politica del accordos con le statos clientes que faceva ab interposition inter le territorio del imperio e cello del populos ultra le confinios imperial. Le intervento sur le structura administrative del imperio esseva radical, dava importantia a nove functionarios del classe del cavalleros. Illes il era preposite al varie brancas administrative subdivise per materias: financias, justitia, patrimonio, contabilitate general etc. Attente administrator, Adriano pensava anque a tutelar in le melior del modos le interesse del stato con le institution del advocatus fisci que se occupava de defender in judicio le interesse del financias public (fiscus). Va considerate que in epocha imperial le originari bipartition inter aerarium (le financia public de area senatorial) e fiscus (le financia public de competentia del princeps) era disparite, per le unification del duo areas in le manos del imperator. Altere base del politica adrianee era le idea de ampliar, quando possibile, le nivellos de tollerantia. Era promotor de un reforma legislative a favor del position del sclavos, quando il habeva un damno criminal del dominus.. Anque in le reguardo del christianos monstrava major tollerantia del su predecessor. Un altere reforma de Adriano era celle del Edicto pretorio. Iste consisteva in un exposition de principios juridic, que los constituiva un nucleo de normas consolidate (edictum vetus o tralaticium) Technicamente le edicto concedeva tutela processual anque a rapportos non previste ab le ius civil. Con le reforma adrianee, que le imperator confideva al jurista roman Salvio Juliano in le annos ab le 130 al 134, le edicto esseva codificate, approbate ab un senatoconsulto e deveniva perpetue (edictum perpetuum). Sempre in campo juridic Adriano poneva fin al systema ideate ab Augusto que, concedente al juristas le ius respondendi ex auctoritate principis, Adriano substituiva al gruppo de juristas del schema augustee un consilium principis .

Vallo de Adriano

Le viages e le visita de toto le Imperio roman: Apena le su poter esseva consolidate, Adriano in le anno 121 interprendeva un serie de viages in toto le Imperio: Gallia, Germania, Britannia, Espania, Mauritania. Isto per render se conto de persona del exigentias e prender le disposition necessari per render le systema defensive efficiente. In le 123 initiava le longe viage de inspection del provincias oriental per duo annos. In le 128 visitava le provincia de Africa. In le anno sequente iva de novo in Oriente. Ille esseva plus vices in Athenas, ubi le imperator construiva un nove quartiero con le Porta Aelia, le Olympieion, le Bibliotheca, le Gymnasio etc. In iste longe viages, in le qual percurreva tote le imperio, non se occupava sol de questiones ligate al defensa del confinios ma anque de administration, edification de edificios public e, plus in general, de ameliorar le vita del provincias, ubicunque ille habeva lassate tracias del su opra providential, recipente signos de loyalitate; ille retornava a Roma le anno 134. Al contrari de altere imperatores, qui les governava le Imperio sin mover se nunquam, Adriano seligeva un methodo de cognoscentia directe.

Le revolta in Judea (132-135). Le problema del Judea era initiate usque ab le tempore del prime revolta, in le 66, quando Cestio Gallo, governator de Syria, esseva vincite ab le Judeos. Le rebellion durava usque al destruction de Jerusalem del 70 d. C., ad obra del general Tito, filio del imperator Flavio Vespasiano. In le 115, sub Traiano al revolta de Cyrene, Egypto e Cypro se univa anque le Judea. In le anno 132 initiava le tertie guerra judaic. In le 135 depost haber suffocate le rebellion Adriano per le reconstrution de Jerusalem, proponeva le mesme modulos architectonic et urbanistic applicate in tote le imperio. Le Judeos, qui les sperava in un nove edification del templo de Salomon, ma il habeva, in vice, como in tote le imperio, templos dedicate al divinitate roman: Jupiter, Junon e Minerva. Adriano tentava de eradicar le hebraismo qui ille considerava le causa de continue rebelliones. Prohibiva le Torah e le Calendario judaic, le Rotulos sacre esseva comburite, e Jerusalem deveniva Aelia Capitolina. Era evidente que le imperio non poteva permitter se de mantener in vita un centro de rebellion, supertoto per le presentia in le area del paises circum le Judea, de communitate hebraic como effecto del diaspora del anno 70. Activitate cultural e protection del artes: Adriano protegeva le arte essente ille mesme un fin intellectual, musicista, amante del artes figurative, del poesia e del litteratura. Anque le architectura le passionava multe e durante le su principato dava un stylo personal al edificios qui edificava. Villa Adriana a Tibur (Tivoli), il era le exemplo plus importante de un demora immense, construite con passion in le anno 126; intendite como loco del memoria, texite de citationes architectonic e paisagistic, e de reproduction, como: le Lyceo, le Academia, le Pritaneo e le Pecile de Athenas; le canal de Canopo sur le delta del Nilo, le valle de Tempe in Tessalia e le Inferos del poetas. Le Villa esseva terminate in le 134 e le imperator viveve in illo le su ultime annos. Anque a Roma le Pantheon, construite ab Agrippa, il era edificate de novo, sub Adriano e con le forma que etiam nunc conserva. Adriano, era profundemente de gustos hellenistic amico de philosophos grec como le stoic Epitteto. Studiava le philosophias platonic et epicuree, e le lingua grec. Era le prime imperator roman a esser initiate al rito grec del mysterios eleusin, ma confirmava al mesme tempore, le antique origines de Roma, valorisante le elementos archaic et augustee del religion roman, como le reappello a Romulo e Numa Pompilio. Restaurava le templo e le culto de Venus Genetrix, instituite ab Cesare, e lo associava a cello del Dea Roma.

Le morte e le monumento funebre. Adriano moriva in le su residentia estive de Baia, per edema pulmonar, a 62 annos como le predecessor Traiano. Le su monumento funebre era initiate ab Adriano in le 135 e, post le su morte, terminate ab le successor Antonino le Pie, adoptate ante de morir. Le Mausoleo era, in le seculos, transformate plus vice et hodie es un del monumentos plus famose de Roma: Castello Sancte Angelo, le qual es anque denominate Mole Adriana.