CAJO JULIO CESARE
OCTAVIAN AUGUSTO
traduction interlingua per Francesco Galizia 

 

 

Cesare e Augusto: le characteres e le stylos

 

Quando on parla re Augusto il non es possibile facer lo sin contraponer le a Cesare. Troppo diverse le duo in toto, in le physico, in le character, in le education, in le evolution del vita. Il es ben difficile trovar un elemento commun si non le placia de honor que illes mantene in le historia roman. Il non es jammais evenite que duo homines del mesme origine familiar se sia succedite pro dar origine, con criterios tanto diverse, al plus grande creation historic que le mundo ha vidite. Al genialitate vaste e potente de Cesare, dava continuitate, le ductilitate e le equilibrio de Augusto. Ambes unite in un scopo final: le perpetuitate del mission de Roma. In iste obra les susteneva un extraordinari tension moral, un fundo de mysticismo, commun in tote le grande spiritos. Ambes habeva vidite le insufficientias e le males del Stato; lor diagnose coincideva perfectemente. Profundemente diverse era le cura. Cesare ageva sempre ille sol, como un navigator solitari. Augusto credeva in le joco de equipa, del qual sapeva esser le director. Cesare non sapeva individuar locotenentes valide. Augusto, in vice, sapeva seliger collaboratores del quales ille ganiava le devotion complete usque le fin. Cesare esseva chef de Roma solo pauc menses e moriva in maniera tragic. Augusto esseva imperator durante 57 annos e moriva de un seren vetulessa inter le brachios del tertie uxor, Livia Drucilla.

Le situation depost le occision de Cesare

Depost le occision de Cesare, le 15 de martio del 44 a. C., le lucta politic semblava limitate al partito cesaree guidate per Antonio e al faction del conjuratos. Arbitro del contention haberea debite esser le Senato. Esseva trovate un solution de compromisso: Cesare non era un tyranno e non habeva aspirate al regno, e pro le conjuratos il habeva le amnestia pois que illes habeva agite in le interesse del Stato. Le situation semblava normalisate. Al apertura del testamento de Cesare, le surprisa. Qual herede, era indicate Cajo Octavio, ille, nascite a Velletri in 63 a. C., habeva, ergo, pauc plus que 18 annos. Ille era grannepto de Cesare, perque nepote del soror Julia. Le oncle le habeva multo appreciate e le habeva volite con ille in occasion del expedition in Espania contra le pompeanos. Cesare le habeva inviate in Epiro a facer experientia militar. Augusto era a Apollonia quando perveniva le notitia del homicidio del oncle e veniva in Italia, ille sol, pro facer valer su derectos. Ille arrivava a Roma al initio de maio del 44, se incontrava con Antonio e peteva le convocation delComitios Curiatos pro dar execution al ultime voluntate testamentari de Cesare e pro reciper le moneta de Cesare.

Augusto deveni Consule

Le contention politic inter le sequaces de Cesare e le conjuratos deveniva sempre plus aspere. Octavian comprendeva duo cosas. Le prime: le inevitabilitate de un contrasto con Antonio; le secunde, su position era, in ille momento, multo plus debile. A ille non remaneva altere que cercar le consenso del populo. Antonio se refusava consignar le moneta de Cesare? Ille vendeva proprie terrenos e peteva prestation, Octavian se procurava le summa sufficiente a exequer le voluntate del patre adoptive de dar 300 sestertios a omne romano. Le donation obteneva le consenso del populo e augmentava le fama de Octavian. Antonio comprendeva que ille non poteva plus subvalutar ille “puero” que, sub le aspecto diaphane e debile, monstrava haber le mesme spina dorsal de Cesare. Pro reinfortiar su position, Octavian con le adjuta del veteranos del patre adoptive, succedeva inrolar alcun milles de homines. Isto esseva un acto que dava initio a su potentia. Le collision politic inter sequaces de Cesare e conjuratos se era transformate in un lucta armate e le Senato confereva a Octavian le facultate “propretoria”. Antonio intertanto marchava contra Decimo Bruto qui habeva organisate su defensa a Modena. Le battalia eveniva e Antonio esseva vincite e debeva retirar se in Gallia Narbonese, persequite per Decimo Bruto (April 43). Ora Octavian era in un position de grande fortia, le Consules habeva morite in le battalia. Pauc dies depost ille era a Roma con su legiones. Le Senato debeva eliger le Consule. Era le 10 de augusto del 43, 17 menses depost le “Idi” de martio. Octavian non habeva ancora 20 annos!

 

Le secunde Triumvirato e le guerra civil

 

A Roma Octavian, patrono del situation, faceva approbar le lege que declarava crimine sacrilege le occision de Cesare e decretava le plus grave pena per su autores. Era assi complite le acto supreme que Antonio non habeva potite complir. Era un nove guerra civil, era necessari un reconciliation con Antonio pro unir le partito cesaree e completar le lucta contra le conjuratos. Octavian se incontrava con Antonio e Marco Lepido presso Bologna e illes stipulava un accordo, le secunde Triumvirato. Al fin de reordinar le Stato, le Triumviros haberea habite poteres extraordinari, libere de qualcunque ingerentia del Senato (novembre 43). Le Senato sanciva le accordo. Il remaneva le lucta contra Cassio e Bruto in Oriente. Le battalia eveniva a Philippi. Bruto se trovava de fronte le truppas de Octavian e resultava vincitor. Cassio in vice pativa un grave disfacta per Antonio e se occideva. Alcun dies depost il habeva un secunde battalia disfavorabile a Bruto qui, abandonate per le soldatos, se occideva (fin de octobre 42 a.C.). Depost duo annos e medie, le morte de Cesare era completemente vindicate.

Le difficile conviventia con Antonio e le battalia de Atio

Il habeva ora un nove distribution del cargas inter le Triumviros, Antonio habeva le Oriente ubi major esseva le exigentias militar. Octavian retornava a Roma, ubi era prevalente le exigentias politic. Lepido habeva le Africa. Desde le 42 usque al 31 il habeva un longe periodo de difficile conviventia inter Antonio e Octavian. In iste scenario se insereva Cleopatra, regina de Egypto, qui debilitava completemente le personalitate e le energia de Antonio. On arrivava inevitabilemente al battalia que eveniva in Atio, in Grecia. Anque si ille habeva un superioritate in campo naval e terrestre, Antonio non profitava de isto e decideva combatter super le mar, subjacente al voluntate de Cleopatra. Antonio habeva 500 naves, ma intra un golfo del stricte bucca. Le 2 de septembre del 31 le naves de Antonio se moveva pro exir del golfo e comenciava le battalia. Le evolution del battalia non es clar, le situation se manteneva incerte, usque quando le nave de Cleopatra abandonava le area del conflicto e se dirigeva a sud. Con illa iva via 60 naves egyptian e anque Antonio, abandonava su naves e sequeva Cleopatra. Al fin del die tote le flotta esseva perdite, depost anque le armea se rendeva. Antonio se suicidava a Alexandria, sequite, depost per Cleopatra. Eliminate le conjuratos e Antonio, le pace era ora complete. Esseva claudite le templo de Jano que le rito religiose voleva aperite in tempore de guerra, e que sol duo vices, habeva essite claudite desde le fundation del urbe.

Le reordination del Stato

Octavian habeva 33 annos e habeva un labor enorme a facer: poner in ordine un Stato aggrandite e ruinate per quasi 20 annos de guerra civil. Un del prime disposition era le reforma del Senato (600 membros) con le reduction del numero del sessiones obligatori (duo per mense), e con le tractation del affaires minus importante con un junta de Senatores tirate al sorte (Consilium Principes). In le anno 29 le Senato confereva solemnemente a Octavian le titulo de Imperator Augustus, non como appellative, ma como prenomine, con facultate de transmitter lo al heredes. E in le 2 d.C. le titulo de” Pater Patriae”. In le anno 8 a.C. il eveniva un reordinamento del calendario, e le Senato in honor de Augusto, cambiava le nomine del mense Sextilis in Augustus.

Le reforma constitutional

Usque alora, Octavian habeva mantenite le vetule ordine republican, tentante ameliorar solmente le functionamento. Ma le confinios del Stato habeva superate le horizonte del citate-stato pro devenir un Imperio. Il non era plus possibile que un tal insimul de populos era governate per Magistratos roman que cambiava omne anno. Il era necessari un reforma apte a garantir uniformitate, continuitate e stabilitate. Le prime passo era le sanction del fin del emergentia. Isto faceva Octavian in un reunion del 13 de junio del 27 a.C.. con le parolas, pronunciate ante le Senato "Io depone le integre poter e vos rende completemente le armas, le leges e le populos subjecte". Con iste renunciation le Constitution republican retornava a su forma originari. Ma a iste puncto se insereva le reforma constitutional, preparate e consequite con grande sagacitate politic e non con le fortia. Le Senato precava Augusto conservar le governamento de ille provincias que non esseva considerate tranquille. Augusto acceptava le carga per 10 annos, ille acquireva, assi, un imperium proconsular. Con iste disposition, il habeva duo typos de provincias: - le prime, sub le controlo del Senato que los faceva governar, como consuetude, per Magistratos inviate annualmente; le secunde (provincias de confinio e non tranquille), controlate per Augusto, per medio de proprie locotenentes qui remaneva in carga le tempore necessari. On creava assi un nove figura juridic del alte functionario regularmente remunerate. Le legiones fixate in iste provincias, era al ordine de Augusto. Un altere disposition, que reinfortiava le jam grande poteres de Augusto, era emanate in 23 a.C. Augusto renunciava al Consulato, e se faceva dar le "tribunicia potestas", con grande poteres, e le facultate de veto pro tote le initiativas del Senato. Augusto habeva le poter plus absolute anque mantenente inalterate le edificio constitutional in su antique construction. In substantia era create un forma de diarchia (soveranitate divise inter Augusto e le Senato).

 

Le grande Administration e le nascentia del bureaucratia

 

Durante que Cesare habeva combattite le vetule classe dirigente, Augusto, como restaurator del antique virtute, se appoiava al vetule aristocratia. Ma le aristocratia era “apathic” e Augusto, debeva adressar se al ordine equestre e plebeie pro trovar le functionarios e le bureaucrates necessari a facer functionar le machina imperial. A iste ordines appertineva le plebeie Agrippa e le cavallero etrusc Mecenate. Le ordine instaurate per Augusto favorava trafficos e commercios e facilitava justo le classe intermedie del ordine equestre, active e productive. Iste reforma del administration del Imperio, con le empleo de personal permanente, constitueva le fundation del bureaucratia.

 

Le reordinamento del Fortias Armate

 

Augusto confereva particular importantia al reordinamento de su fortias armate (armea e marina), le numero del legiones descendeva de 50 a 28 e pois a 18, ma le armea devenira, le prime vice in le mundo antique, un institution permanente. Augusto comprendeva que, pro le conservation del imperio, il esseva necessari un permanente presentia de fortias armate, specialmente al provincias peripheric, (assi per quatro seculos le barbaros non succedeva jammais a passar in modo definitive le frontieras del Imperio). Con un bon remuneration e con le perspectiva de donationes final e de un bon carriera, il era facile inrolar le legionarios. Le prime linea de confinio esseva controlate con "castella" situate a un distantia variabile, ma non superior a un die de cammino, in isto trovava collocation unitate minor. In position plus arretrate se trovava le "castra" ubi era un o plus legiones, al directe dependentias de Governatores de modo a tener reunite le poter civil e militar. Anque le marina esseva reordinate super base permanente con duo flottas con le commando a Ravenna e Miseno. Le reordinamento esseva finalisate anque al tranquillitate del trafficos in le Mediterraneo. Augusto, habeva constituite anque le Cohortes Pretorie, illos esseva novem, tres a Roma e sex in le altere residentias imperial. Le expensa pro le mantenimento del legiones esseva trahite del renta del singule provincias. A isto esseva assignate le "Procuratores Augusti".

 

Le propaganda e le controlo del cultura

 

Cesare e Augusto es unite per un mesme intuition: le valor del propaganda. Cesare, in accordo con proprie personalitate, faceva toto ille sol. Su Commentari scribite super le guerra de Gallia e le guerra civil respondeva a iste logica. Pro realisar su propaganda Augusto se serviva de un collaborator de exceptional valor e loyalitate, Mecenate. Ille esseva, de facto, su grande ministro del propaganda e del cultura e le grande financiero de totes le manifestationes cultural, specialmente in campo litterari. Gratias a isto il habeva un florition de scriptores e poetas immortal (Vergilio, Oratio, Ovidio, Lucretio, Propertio, Catullo, Tibullo, Tito Livio). Era le etate de auro del litteratura latin. Le societate roman, de guerrier e inculte, se faceva sempre plus elegante e fin.

Le cura de Roma e de Italia

In le reorganisation del Imperio, Augusto teneva multo a conservar le position de privilegio del Italia, ora jam tote equiponderate a Roma in le derectos e ben distincte del provincias, illa esseva dividite in 11 regiones, super un base ethnic e geographic. Pois era comenciate un vigorose programma de labores public a Roma sia pro accrescer le decorum, sia pro dar labor a un massa de disoccupatos. Esseva construite le grande Mausoleo del Ara Pacis, le theatro Marcello (dedicate al nepote decedite), le basilicas Julia e Emilia in le Foro roman e initiate le realisation del Foro de Augusto e del Pantheon volite per Marco Agrippa.

Le leges pro le tutela del costumes

Augusto videva un periculo, pro le mundo roman, in le diminution del numero del citatanos roman debite al exigue natalitate. Le romanos habeva abandonate le antique severitate del costumes pro dar se, frequentemente, a un vita dissolute. Specialmente in le classes ric, on prefereva un celibato gaudiose al responsabilitate de un familia. On reduceva le matrimonios e le numeros del filios. Contra iste phenomeno antisocial e antidemographic, Augusto faceva approbar duo leges ("de adulteris et de pudicitia" e "de maritandis ordinibus"). Con le prime, le adulterio, deveniva delicto public. Le secunde lege esseva plus restrictive. Le citatanos del classes ric era obligate a contraher matrimonio con personas “convenibibile” per etate e rango social. In ultra, le familias era incoragiate a haber un prole numerose. Le celibes, de facto, non poteva hereditar o reciper legatos, e era penalisate in le assignamento del cargas public. Beneficios de carriera era accordate al personas sposate e secundo le numero del filios. Iste disposition contribueva a relentar le processo destructive del costumes del societate roman.

 

Le expansion territorial

 

Durante su Imperio, Augusto acquireva le Mesia, le Pannonia (actual Hungaria), le Norico, le Retia, tote le arco alpin e le area inter le Rheno e le Elba. Iste conquestas era necessari pro melio garantir le defensa del Imperio. Augusto stabilisava le frontiera oriental e definiva le relationes con le Partes. Re le frontiera septentrional, le securitate de Italia del nord (Gallia Cisalpin), parte integrante del Stato roman, era possibile solo con le possession del integre catena alpin e de tote le area usque al curso superior del Danubio. Iste fluvio debeva esser le confinio del Imperio. Le operation esseva committite a Tiberio e Druso, juvene filios del uxor de Augusto (Livia), de 26 e 22 annos. Le operation militar eveniva in le annos 16 e 15 a.C., e assecurava al imperio le Alpes oriental. Pro eliminar le menacia del Germanos, il necessitava portar le confinio del Rheno usque al Elba. Le linea de confinio Elba-Danubio era plus curte que le linea Rheno-Danubio. Le guerra esseva complite per Druso in tres annos desde le 12 usque al 10 a.c.. Al retorno a Roma Druso esseva honorate con un "ovatio", ma se rumpeva le femore in un cadita de cavallo e moriva. Le frontieras septentrional era protegite con le alte qualitate militar e diplomatic de Tiberio. Nonobstante iste servicios al patria e al imperator, Tiberio comprendeva non haber le sympathia de Augusto. Tiberio era anque amarisate per le frivole e deplorabile comportamento del sposa Julia, filia de Augusto e del secunde uxor Scribonia. Per isto Tiberio se retirava in le insula de Rhodos in exilio voluntari per septe annos. In le anno 6 a.C. Octavian comenciava a vider le vacuo circum se. Le solitude e le proxime vetulessa rendeva sempre plus impellente le selection de un successor, perque ille non habeva filios mascule.

Le problema del succession

Un malediction semblava obstinar se con totes le candidatos. In varie circumstantias moriva le nepote Marcello, filio del soror Octavia, le car amico Marco Vipsanio Agrippa, Druso, fratre minor de Tiberio. Durante le periodo de exilio de Tiberio, moriva anque le nepotes Lucio e Caio. Depost le abandono del marito Tiberio, le conducta del filia Julia deveniva ancora plus irregular. Augusto exiliava le filia in le insula de Ventotene. Le morte del filios adoptive induceva Augusto a considerar Tiberio como unic herede al throno. Tiberio retornava a Roma, era adoptate in le 4 d.C. como filio e era associate per Augusto in le conduction del Imperio.

Le ultime annos

Tiberio era respectuose de su rolo. Ille habeva grande experientia politic e militar, que monstrava specialmente in le guerras german e danubian. In le anno 10 a.C. tres legiones roman era destruite in le foresta de Teutoburgo. Le legiones era commandate per le legato imperial Varo, vincite per le rege germanic, Arminio. Tiberio arrivava subito in le area, ma, obediente al directivas imperial, displaceva le linea de confinio proxime al Rheno. In le estate del 14 d.C. pro fugir le temperatura calide de Roma, Augusto iva in Campania. Ille iva pois a Benevento pro salutar Tiberio qui partiva pro le Illyria. Al retorno Augusto cadeva malade e se stoppava a Nola. Ci le attingeva Tiberio. Le duo parlava un die, e Augusto faceva su "testamento oral". Le imperator non habeva facite jammais testamento in le annos precedente. Le die postea, le 19 de augusto del 14, le imperator moriva, ille habeva 76 annos. Augusto era sepelite a Roma in le Mausoleo del Ara Pacis. Ille habeva completate le obra del oncle.

 

Conclusion

 

Augusto es considerate "le Imperator del pace". Su vita marcava un periodo auree pro le historia de Roma, (Pax Romana), comenciate per Cesare e que solo un homine de genio haberea potite completar. E tal esseva sin dubita Augusto qui certo non habeva le splendor del oncle, ma ille era securmente un grande homine de governamento. Ma le prudente sensibilitate, le sagace vigilantia e le agile flexibilitate de Octavian, sur le longe distantia del tempore, esseva plus utile que le alte genialitate de Cesare. Augusto era imperator durante 44 annos e, considerante anque le periodo del consulato, governava Roma durante circa 57 annos. Con Augusto, Roma attingeva le culmine de su historia politic, social e cultural. Le constitution republican era formalmente immutate ma substantialmente e profundemente transformate. Comenciava le nove e ultime phase del historia de Roma, le era del Imperio, que se prolongara durante quatro seculos. E le continuation de iste historia non essera jammais plus assi belle como durante le vita de Augusto.