JANO (JANUS)
per Francesco Galizia

JANO (JANUS) esseva un antique divinitate Roman, non identificate con altere divinitate grec. Jano esseva considerate le patre de totes le homines, del Natura e del Universo (Janus Pater), in le Pantheon roman ille esseva considerate le Deo del Deos ( Divom Deus ).

Su nomine esseva connexe al parolas latin "porta" (ianua) e "passage coperite" (ianu) e per isto ille esseva le protector del passages material e spiritual e le initios. In ultra ille protegeva anque le concipimento e le nascentia, principio del vita.

Ille per le rege Numa Pompilio esseva le eponymo del prime mense del anno, depost le solstitio de hiberno, januario (januarius) que aperiva le anno e dava le initio al saisones. Durante omne ceremonia religiose ille esseva invocate ante le altere Deos.Le sacrificios a ille dedicate, se developpava omne prime die del mense (Calende).

Usque al tertie seculo a.C. Jano non habeva templos, ma le anno 260 a.C. le Consule Caio Duilio, depost le victoria de Milazzo contra le Carthagineses, erigeva un Templo al Deo sur le Foro Olitorio, le mercato del herbas, situate inter le Capitolio e le fluvio Tibere.

Le Templo habeva le portas aperte durante le tempore de guerra, e claudite durante le dies de pace, per isto Jano esseva anque le custode del pace, perque solmente in un situation de tranquillitate le vita quotidian pote haber major possibilitate de exitos positive e creative.

Le Deo esseva representate in le monetas, le axes, e in le statuas con duo facies (Jano con duple fronte), perque ille surveliava toto intra le Urbe e le casas e al mesme tempore ille controlava anque le exterior.

Su symbolos esseva le clave e le baston como le porteros (janitores) e ille custodiava le entrata e le exito del casas.

Jano esseva anque le divinitate del apertura e del clausura del portas del Celo como Deo solar qui aperi le cammino al Luce que accompania le activitate del humanitate durante le jorno.

Jano esseva assi antique que ille veniva considerate in le etate archaic como le prime rege del Latio con residentia sur le colle Ianiculum (nomine que deriva ab le nomine del Deo).

Jano habeva olim como hospite le Deo Saturno qui le donava le facultate de cognoscer le passato e le futuro.

Ultra le Templo in le Foro Olitorio, esseva dedicate al Deo Jano anque le Janus Geminus, un passage coperite in le parte plus basse del Argiletum, secundo le scriptor e historico Titus Livius, e le Janus Quadrifrons, un Arco a quatro aperturas situate in le Foro Boarium.