Don Johannes o Le Convitato de petra
Per Molière
- Traduction in Interlingua per Francesco Galizia
Don Johannes o Le Convitato de petra
(Dom Juan ou Le Festin de pierre),
il es un comedia tragic in cinque actos in prosa, del dramaturgo e
actor francese Molière. Esseva representate per le prime vice a
Palais-Royal le 15 februario 1665, et era publicate in le1682. Sur
requesta del vidua de Molière, Thomas Corneille faceva in le 1667,
un adaptamento in versos. Le personage theatral de Don Johannes
habeva le su origine in Espania, ubi le fratre Gabriel Téllez,
convertite se al theatro e al litteratura , sub le pseudonymo de
Tirso de Molina scribeva le comedia El
Burlador de Sevilla y Conbidado
de piedra. Publicate in le 1630, le su
obra serviva de exemplo a omne transgression del moral human e del
lege divin. Le Don Johannes de Molière es in prosa, a differentia
del obras in le linguas espaniol e italian, que son in versos. Le
personage essera pois utilisate, per varie autores litterali e
theatral, anque in le operas lyric como cello per Wolfgang Amadeus
Mozart.
Personages:
Sganarello;
servo de don Johannes.
Gusman;
scutero de Elvira.
Don
Johannes; ric
libertino.
Elvira;
sposa de don Johannes.
Carlota;
paisana.
Pierrot;
paisano e amante de Carlota.
Mathurina;
paisana.
La Ramee; spadassin de
don Johannes
.
Francisco;
un Povre.
Don
Carlos; fratre de
Elvira.
Don
Alonso; fratre de
Elvira.
Senior
Dominica;
mercante.
Violetta;
serva de don Johannes.
Ragotin;
servo de don Johannes.
Don Luis;
patre de don Johannes.
Statua del
Commendatore.
Un
Spectro.
Resumpto del Historia:
Le scena initia con Sganarello e Gusman qui les discute sur le
partentia de Elvira e del marito Don Johannes, Sganarello, confida al
scutero de Elvira Gusman, qui sia realmente Don Johannes: un patrono
perfide, cynic e libertin, qui proba delecto a conquirer le feminas e
consumer le placer carnal, e pois abandonar las con disdigno. Depost
qui Gusman iva via, retorna Don Johannes, le qual parla con
Sganarello sur le su modo de viver: ille confessa qui non resulta a
restar ligate a un femina proque post le prime consummation del acto
sexual, illa perde de fascino e de interesse per ille, le qual, quasi
per instincto, es constringite a cercar novemente un altere femina al
qual reservar le mesme tractamento del precedente. Le lor dialogo se
interrumpe al vista del “proxime designate” al cruelitate de Don
Johannes, le qual initia a ordir, insimul a Sganarello, un plano per
raper la in barca, durante un excursion sur le mar, con le su
legitime fidantiato. Sganarello obedi al ordines del patrono, anque
se cerca sempre de dissuader le del su iniquitate. De fatco,
Sganarello roga a Don Johannes si es realmente le caso de raper iste
femina con le fortia, proque sex menses antea habeva occise un
Commendatore, patre de un del su victimas, delicto per le qual era
stato absolvite per le judice. Depost Elvira incontra per strata le
su consorte, qui hypocritemente dice de sentir se culpabile per haber
la subtrahite al convento ubi illa stava e de haber la sposate,
proque ora senti que le Celo es adverse a ille. Un del themas del
historia es le concepto del Celo, como summe judice, que non se pote
irrider, e que depost haber concedite un grande quantitate de chance
de redemption, punira qui le vertera le spatulas. Un Deo inde
intendite como un fortia externe que va temite; simile al concepto
que le grecos habeva del proprie deos pagan, e non al actual Deo del
catholicismo. Durante le dialogo inter Don Johannes et Elvira, iste
ultime non crede al mendacios inventate per le marito, e illa jura
de vindicar se de ille in modo terribile. Intertanto le plano del
malefic Don Johannes e Sganarello, es rendite van ab un tempesta, que
les lancea sur le costa. Hic illes son salvate ab duo paisanos:
Pierrot e Carlota, promisse sposos. Don Johannes, nota le beltate de
Carlota, e prova con le su arte de seduction a facer la inamorar,
illa antea non se fide multo del parolas de Don Johannes, ma pois
cede al tentation de poter abandonar le su misere rango de paisana e
devenir un seniora. A nihil servi le exhortation a mantener le su
promissa de matrimonio, per le fidantiato Pierrot. Post haber usate
Carlota como scuto per defender se ab le colpos de Don Johannes,
Pierrot vade via, depost superveni Mathurina, un altere paisana, al
qual le libertino habeva promisse de sposar la, e revendica de esser
le sol a maritar se. Il ha inde un discusion inter Carlota e
Mathurina, in le qual ambes affirma de esser le promisse sposa de Don
Johannes. Tal discussion se conclude con le promissa, ad ambes, de
matrimonio per le deman matino. In illo instante arriva La Ramee, un
spadassin al servicio de Don Johannes, qui porta le notitia que
dece-duo homines a cavallo les cerca, con mal intention. Ad audir tal
parolas, Don Johannes excogita le stratagema de excambiar se de
habito con Sganarello, le qual, comprende le scopo de tal manovra et
excogita a su vice un plano melior. Don Johannes adopta le idea de
Sganarello, que consiste in le vestir se ab viagiator ille, e ab
medico le servo. Longe le strata Don Johannes e Sganarello les
incontra un povre mendicante Francisco, al qual roga information pro
pervenir in citate. Le povre homine accepta de adjutar les, indicante
le strata. Post le information, le povre roga gentilmente a Don
Johannes, in cambio de un perpetue precaria, de facer un elmosna: le
libertino accepta, a pacto qui ille blasphema. Le povre homine
demonstra de esser firme al fide, qui non vole trair anque in cambio
de un moneta de auro, preferente morir de fame. Don Johannes alora,
dona al povre equalmente un moneta de auro, asserente que lo dava pro
amor del humanitate. In cello mesme instante Don Johannes vide
lontan un homine assalite ab tres banditos, qui lo clama in adjuta.
Gratias al su habilitate con le spata mitte in fuga le banditos, e
obtene assi le recognoscentia del homine, que se discoperi pois, qui
ille es Don Carlos, un del fratres de Elvira, pervenite insimul a su
fratre Alonso, per saldar un question de honor. Assi le fratre de
Elvira, se confide con le libertino, dicente que illes debe saldar le
contos, con un certe Don Johannes, le qual ha ultragiate le integre
familia, profitante del innocente soror Elvira. Le libertino,
apprende assi, qui Don Carlos non cognosce le visage de iste inemico,
prende le occasion per organisar un plano pro evitar le duello,
offerente se de presentar ille mesme iste Don Johannes, interpretate
ab un del su servos, vestite como ille, e mandate como capro
expiatori al morte, como voleva facer antea con Sganarello. Ma pois
superveni Don Alonso, fratre de Don Carlos et Elvira, le qual,
recognosce le ultragiose libertino qui ha maculate le honor del
familia. Don Alonso dunque se prepara a complir le su vindicantia,
quando es firmate ab Don Carlos, qui convince ille a lassar le vader
via, proque si non era per ille, esserea stato occise per le tres
banditos. Quando le fratres de Elvira iva via, Don Johannes reprocha
Sganarello de non haber tentate de adjutar le contra le duo fratres.
Ante de vader novemente verso casa, Don Johannes vide inter le
arbores del strata, un superbe edificio que es le tumba del
Commendatore qui ille habeva occise sex menses antea. Inde, Don
Johannes e le su servo, aperi le tumba del mausoleo in le qual les
trova le statua del Commendatore, in habito de imperator roman. Don
Johannes, per burlar se del statua, ordina al servo, de invitar le
statua a cena, per celle vespere, con grande terror de Sganarello, le
statua responde clinante le testa como unconsenso. Don Johannes,
incredule, formula un secunde vice le invitation, que le statua
accepta in le mesme modo. Un vice exite ab le mausoleo, Sganarello
parla con le patrono, le qual denega le realitate del facto evenite.
Dunque Don Johannes retorna a casa, e da le ordine de servir le cena,
quando se presenta al porta un su creditor: le senior Dominica, qui
es recipite con cerimonias, excusas per le retardo, invitation a
cenar insimul, que il ha le function de cambiar discurso, omne qual
vice le creditor allude al moneta qui le libertino le debe dar. Don
Johannes resulta dunque a dominar le senior Dominica: creditor qui
era plus que decise a esser reimbursate proprie celle vaspere, tanto
qui habeva expectate in le atrio, indifferente al exhortation del
servos de Don Johannes, qui voleva convincer ille, qui le patrono
non era in casa. Sganarello, in fin, irritate per le parolas del
creditor qui le recordava de haber anque ille un conto monetari
suspendite, jecta fora de casa le povre senior Dominica. Subito post
le serva Violetta annuncia le arrivata de su patre, Don Luis,
pervenite per reprochar le filio per le vita dissolute e damnate qui
conduce. Don Luis recorda como ille habeva a longe desiderate e
precate le Celo per haber un filio; qui ora es per ille solmente
motivo de vergonia e dolor. Don Luis pois vade via, deludite per le
parolas sarcastic del filio. Quando Don Luis iva via, Don Johannes
monstra le su contrarietate al parolas del patre, augurante a ille de
morir presto. Ante de poter se seder per le cena, le servo Ragotin
arriva in le sala, annunciante al patrono qui un seniora velate
desidera parlar con ille. Tal femina se revela esser Domina Elvira,
illa, non plus cargate de ira e rancor verso le homine qui la ha
illudite, supplica ille, in nomine del sentimento que provava per
illa in passato, de redimer se del su stylo de vita vitiose, salvante
se assi, del imminente punition celeste. Anque Domina Elvira se
congeda, annunciante qui se retirara a vita solitari, non obstante
qui le su false sposo, incitava illa a remaner. Le cena es servite,
ma ante qui ille pote initiar a mangiar, es interupte ab un tertie
visita. Don Johannes de facto recipeva le statua del Commendatore que
habeva invitate a cena le postmeridie. Tal hospite inexpectate
invita Don Johannes a venir al su cena, le vespere successive. Don
Johannes accepta de vader, con le servo Sganarello, secur de se ipse
e de esser patrono del su destino. Al exito, Don Johannes se offere
de facer luce con un facula al su hospite, que tamen dice de non
haber besonio de illo, proque es guidate ab le Celo. Le deman Don
Johannes, con le proposito de avicinar se al patre, finge un total
redemption. Credente al su parolas, le patre, plen de felicitate,
affirma de haber le pardonate, inde Don Luis con joia va a casa per
dar le bon notitia al uxor. Le notitia del redemption da felicitate
anque a Sganarello, le qual veni subito dismentite ab le patrono, qui
confessa que le conversion es un su stratagema. Successivemente, Don
Johannes se incontra con Don Carlos, al qual cerca de facer creder le
su redemption. Initialmente Don Carlos es gaudiose de tal parolas, e
que se potera resolver le question, con le matrimonio inter Domina
Elvira e Don Johannes, in modo de salvar le honor del familia. Ma
quando Don Johannes confessa qui anque ille, como Domina Elvira, se
retirara a vita private e solitari in un convento, per le consilio
del Celo, Don Carlos, renova le defia a duello. Ante del
appunctamento con le statua del Commendatore, le libertino e le servo
Sganarello, incontrava un Spectro con le semblantia de un domina
velate, que proclama qui Don Johannes ha poc tempore per profitar del
misericordia del Celo, ante que le su damnation sia irrevocabile.
Depost le Spectro cambia forma, transformante se in le Tempore con le
falce in mano. Sganarello remane terrorisate, et exhorta le patrono
al redemption. Don Johannes in vice, post haber dicite de cognoscer
tal estranie voce, disvaina le spata, jectante se sur le Spectro, le
qual vola via. Don Johannes dunque reconfirma a Sganarello que necuno
resultara jammais a facer le repentir se. Depost, le libertino e le
su servo vide le statua del Commendatore, que le recorda le
appunctamento a cena. Don Johannes roga le indication del su
habitation, e le statua, post date le indication, proclama que le
perseverar in le peccato, comporta un morte violente, e qui refusa le
Celo, aperi le cammino al su fulgure. Depost isto Don Johannes
initia a sentir se arder ab un foco invisibile, e un grande fulmine,
accompaniate ab un forte tonitro, lo investi, e le terra se aperi,
inglutente le inter flammas fluorescente. Le phrase final del obra es
de Sganarello, qui se lamenta del paga que non potera plus haber
proque le su patrono es stato occise.
Nessun commento:
Posta un commento