Carlo Goldoni

Carlo Goldoni, nasceva a Venetia le 25 februario del 1707, ab Giulio un patre medico affectuose e ab Margherita Salvioni. Seque in le 1716 le patre a Perugia e pois a Rimini initiante le studios de philosophia, ma le passion pro le theatro es tanto forte, ab inducer Carlo Goldoni a fuger ab Rimini per sequer un compania de actores. Le su vita proseque a transverso momentos de instabilitate in cuje alterna fugas e vagabundage, al studio del philosophia e del jurisprudentia. Un occasion fundamental arriva quando, Carlo Goldoni se trovava a Verona, ubi entrava in contacto con le actor Giuseppe Imer, del compania del theatro venetian de Sancte Samuel: insimul a ille, se trasfere de novo e in modo permanente a Venetia e initia a componer le prime operas theatral. Ma illo es un periodo tamen, ancora inquiete, ubi alterna le activitate de scriptor a celle de jurista e al su vetule studios, al theatro. In le 1736 a Genova se inamora de Nicoletta Connio, filia de un notario e la sposa, essera un matrimonio felice, uque al morte de Goldoni a Paris.

 

Le theatro

In le 1748 Carlo Goldoni subscribe un contracto con Girolamo Medebach, impresario de un altere theatro venetian, le Sancte Angelo, e ab iste momento Carlo Goldoni deveni a tote le effectos uno scriptor professional, ligante se in modo indissolubile le su labor al gusto del publico theatral. Son annos de intensive production artistic. Goldoni scribe, inter le 1748 e le 1753, un numero altissime de comedias, inter le quales alicun del su plus famose – de facto de iste periodo son: Le homine prudente, Le vidua astute, Le putta honorate, Le cavallero e le dama, Le bon uxor, Le familia del antiquario, Le feminas punctiliose, Le boteca del caffe, Le feminas jelose, Le herede fortunate, Le feminas curiose, Le servitor de duo patronos e Le Locandera - mitte in scena spectaculos curante omne detalios del representation e multes del su labores conflue in recoltas que ille mesme se preoccupa de curar. Sembla que finalmente ille haberea trovate le su dimension ideal. In iste periodo le ideas de Goldoni lo portava ad un gradual ma decise separation ab le schemas del comedia del arte, modificante a poco a poco le habitudes sia del actores que del publico et a incamminar se definitivemente verso celle que nos cognosce como reforma del theatro per Carlo Goldoni. In le 1753, le autor rumpe le contracto con Medebach per passar al theatro Sancte Luca, del familia Vendramin, qui offere al comediographo un contracto economicamente avantagiose e con le possibilitate de experimentar assi nove themas, nove historias, e devenir celebre in tote le Italia septentrional e al estraniero. Inter le comedias scripte in iste periodo, que on pote recordar son: Le camerera brillante, Le philosopho anglese, Le inamorates, Le casa nove e Le bon matre. Iste annos il ha un situation cultural vivacissime: Venetia il ha quattuordece theatros que luctava inter illos pro haber le meliores actores, le meliores comedias e supertoto luctava, sin exclusion de colpos, le consenso del publico. Nasceva aspere polemicas inter uno scriptor e le altere e Carlo Goldoni se trovera ante rival de Pietro Chiari e pois, multo plus asperemente con Carlo Gozzi (importante scriptor del epocha qui era partisan del comedia del arte, contra le reforma theatral goldonian) qui accusava ille de immoralitate, vulgaritate e mal gusto.

Le ultime annos de Goldoni a Paris:
Carlo Goldoni, in le augusto del 1762, se transfereva a Paris, per laborar como autor theatral, del Comédie Italienne. A Paris, tamen, son ancora habituate a vider le theatro italian como le comedia del arte e le nove modo de facer theatro per Carlo Goldoni, lassava le spectatores confuse. Le autor se trova assi a deber de novo luctar per le su ideas e retorna ad alternar le labor de scriptor con cargas con paga plus substantiose como, ad exemplo, cello de inseniante de italian presso le familia regal francese. Ille vetule e malade, moriva in miseria a Paris, le 6 februario 1793.



“Le locandera”
Per Carlo Goldoni . Traduction in Interlingua per Francesco Galizia



Le Locandera, il es un comedia in tres actos per Carlo Goldoni, et es un del su plus famose, componite in le 1751, al termine del relation inter le comediographo e le theatro Sancte Angelo, e mittite in scena al initio del seison del carneval 1752-1753. Le locandera es considerate un del exemplos plus successose del “comedia de character” goldonian, con cuje le autor venetian inverte e renova le tradition del Comedia del Arte. Le intriga es circum le personage del locandera Mirandolina, qui, adjuvate ab le camerero Fabritio, se debe defender per le proposition amorose del clientes del locanda ab illes gerite presso le citate de Florentia. Al centro del historia il ha sempre le prompte e astute intelligentia de Mirandolina, qui sape facer prosperar le su activitate commercial e mitter in difficultate le superbe Cavallero de Ripafratta, un del su pretendentes.

Personages:
Mirandolina, belle locandera florentin.  
Fabritio, camerero del locanda.  
Cavallero de Ripafratta, cliente orgoliose e arrogante del locanda.  
Conte de Albafiorita, cliente, ric mercante, qui ha comprate le titulo nobiliari.  
Marchese de Forlipopoli, cliente, nobile sin moneta.



Prime acto: Mirandolina, un juvene e charmante locandera habituate a reciper attention e adulation ab le clientes, del su parve albergo, et es cortesate ab duo hospites: le Marchese de Forlipopoli, un nobile sin monetas, e le Conte de Albafiorita, un ric mercante, qui ha comprate le titulo nobiliari gratias al su commercios. Anque in le cortesamento le duo se comporta in modo conforme al proprie rolo social: le Marchese es convincte que basta le prestigio del su titulo per conquirer le amor de Mirandolina, durante que le Conte crede de poter la comprar per medio de donos. Un die arriva tamen, al locanda un tertie hospite, le Cavallero de Ripafratta, orgoliose e misogyno, qui se prende joco de illes, proque les insiste a demonstrar interesse per un femina del populo, durante que ille, prefereva majormente le libertate del celibato, ille non se abassarea jammais a tal condition. Mirandolina, offendite e stimulate per le comportamento del Cavallero, explica in un monologo, de voler minar le su convinction, e de facer le inamorar de illa. Seque pois un disaccordo inter illa e le Conte sur le pannos blanc del albergo: ambes confirma de preferer le libertate, plus tosto que le matrimonio. Mirandolina face entrar in scena Dejanira e Hortensia, duo actrices de comedia qui se finge grande damas e qui las vole attraherr le attention del Marchese de Forlipopoli e del Conte de Albafiorita. Mirandolina confirma le su projecto de conquirer le Cavallero.
Secunde acto, on vide inde Mirandolina mitter in acto le su proposito. Durante un prandio in cuje se sedeva alternativemente a tabula le duo nobiles: le Conte e le Marchese, Dejanira e Hortensia, le Cavallero e Mirandolina, iste ultime face notar le proprie character indipendente e sincer, como quando declara al Marchese que le vino ab ille estimava excelse es in realitate pessime o como quando explica al Cavallero qui anque illa disdigna le superficialitate del genere feminil. Le duo fingite damas las prova anque illas a seducer le Cavallero ma iste ultime, quando discoperi qui son solmente actrices theatral, volerea vader via disdignite. Mirandolina, durante que illa voleva salutar le Cavallero, finge de plorar e, a un certe puncto, evanesce de fronte a ille. Le Cavallero cade in le trappa del protagonista, inamorante se de illa.
Tertie acto, ora il ha un major visibilitate le camerero Fabritio, a cuje le patre de Mirandolina, in puncto de morte, ha confidite le filia. Le Cavallero dona a Mirandolina un preciose flacon de auro, ma illa refusa, e illa ignora anque le successive declaration de amor del homine. Le Marchese discoperi le passion per Mirandolina del Cavallero qui, in un ultime desperate assalto, provoca le reaction de jelosia de Fabritio, qui, inamorate de Mirandolina, la defende. Le Cavallero, ora in preda de celle passion amorose que habeva sempre removite, es a tal puncto furiose de facer exploder un litigio con le Conte, que risca de degenerar in un duello. Mirandolina, ora satisfacite per haber realisate le su plano, interveni annunciante qui illa sposera le camerero Fabritio: le Cavallero assi non pote que abandonar le parve albergo sur tote le furias, durante que le Marchese e le Conte son invitate a trovar un altere allogiamento e a desister ab le lor propositos. Mirandolina, del resto, promitte al futur sposo de cessar de seducer le homines per diversion e joco. In le monologo final, Mirandolina mitte in guarda le publico ab le habilitate de un femina e ab le su adulation.  

Analyse e commentario:
Le locandera, il es un del obras per Goldoni que il ha gaudite de major fortuna de critica e de publico et es un de celle que melio resume le characteristic del theatro goldonian. Se nota in avante toto le successose characterisation del personages que, in maniera opposite a quanto succede con le “mascaras” fixe del Comedia del arte, son definite catauno in modo individual e peculiar. A superar totes es obviemente le figura de Mirandolina: intelligente e determinate, belle e consce de se ipse, le locandera il ha como prime interesse le proficto del su activitate commercial, e inde sape sia disingagiar se con stylo per le mediocre tentativas de seduction del Conte e del Marchese e sia tener testa al orgolio superbe del Cavallero, facente le al fin capitular. Mirandolina es assi productor e actrice del action scenic, tanto de adressar se sovente al publico implicante lo in le su fiction e explicante in detalio como agera per batter le “inemico”. Le locandera se duplica de facto inter le action e le premeditation del parolas in scena. A transverso de illa, Goldoni ab un latere stabilisa un dialogo directe con le su publico e del altere latere, mitte in relievo le arma con cuje Mirandolina triumpha, id es le intelligentia. Es del resto iste, insimul con le su intraprender e le senso del deber, es le dote del nove classe burgese, que in le Venetia del medietate Septe-cento es in plen ascention social; tote un altere cosa, respecto al inutilitate e al parasitismo del vetule classe aristocratic, improductive e clause sur le superate concepto del prestigio e del respecto del titulo. Le dynamismo de Mirandolina es anque le dote que mitte in complete defaite le misogynia e le character superbe del Cavallero. Le conclusion del comedia es tamen in le signo del ordine: Mirandolina, anque se vincente, admitte de haber exaggerate e retorna in le rangos con le matrimonio con Fabritio, como habeva consiliate a illa le patre morente. Isto del resto es in linea con le finalitate ethic que, con un poc de ironia, Goldoni indicava in le prefaction intitulate Le autor a qui lege: le historia de Le locandera debe mitter in guarda le homines ab le illusiones e ab le amar trappas que le feminas sape, con summa astutia, architectar.