Christophoro Columbo

Traduction in interlingua per Francesco Galizia

Christophoro Columbo (in latino: Christophorus Columbus, in italiano Cristoforo Colombo, in espaniol Cristóbal Colón, in portugese: Cristóvão Colombo; (Genova, inter le 26 augusto e le 31 octobre 1451 – Valladolid 20 maio 1506) es un grande explorator e navigator italian, citatano del Republica de Genova antea e subjecto del Regno de Castilia pois. Il era le plus importante del navigatores italian qui prendeva parte al grande discopertas geographic inter le XV e le XVI seculo. Marinero, Columbo habeva le idea del existentia de un terra ultra le oceano (secundo ille le Asia) durante le su viages como mercante. Convincite del veridicitate del su ideas, antea peteva adjuta financiari per ir verso le Asia a transverso le nove route, al rege Johannes II del Portugal ma, non habente le fundos necessari, tentava con le reges de Castilia e Aragon le quales, supertoto gratias al appoio del regina de Castilia, Isabella, les acceptava de financiar le interprisa. Levate le ancoras ab Palos le 3 augusto 1492, Columbo arrivava in le hodierne insula de San Salvador le 12 octobre del mesme anno, e discoperiva assi sin saper lo un Nove Mundo, que prendera le nomine de America, per le navigator florentin Americo Vespucci, qui per prime intueva que le nove terras non era parte del Asia, ma un nove continente. A iste prime viage sequeva altere tres sin fortuna. Le juventute e le viages ab mercante: Ille era le primogenito de quatro filios (tres masculos e un femina) de Domenico (Dominicus Columbus quomdam Johannis) e de Susanna Fontanarossa (Sozana de Fontana Rubea), illes viviva a Genova. In le 1470, le familia vadeva a Savona. Columbo comenciava a navigar a quattuordece annos. Durante le su viages latinisava le su nomine in litteras e documentos; pois signava le su nomine anque in castilian, Cristóbal Colón. In le 1473 Christophoro partiva al volta del insula de Chio in Grecia, a bordo del nave Roxana, per circa un anno. Le anno 1476 il era a Bristol, in Anglaterra e pois a Galway in Irlanda e in le 1477, in fin, attingeva le Islanda. Verso le 1478, Columbo se transfereva a Lisbona e in le 1479 ille sposava Filipa Moniz Perestrello, filia de Bartholomeo Perestrello (navigator genovese e governator del insula de Porto Santo) e de Isabel Moniz, ab le qual in le 1481 habera un filio, Diego. Le copula iva ante a Porto Santo per duo annos e pois a Madeira. Depost illes on transfereva de novo a Lisbona, ubi le fratre Bartholomeo laborava como cartographo. Columbo initiava a studiar e documentar se sur textos geographic como: le Historia rerum ubique gestarum per papa Pius II, imprimite in le 1477, le Imago mundi per Pierre d'Ailly (1480) e Le Milione per Marco Polo. In un littera que in le 1474 Paolo Toscanelli adressava al canonico de Lisbona Fernando Martins de Reriz, le physico florentin reteneva que un route verso west poteva pervenir in India. Columbo peteva al rege de Portugal Johannes II in le 1483 le moneta necessari pro le viage, ma le rege refusava le projecto. Columbo in le 1485, depost le morte del su uxor, vadeva in le Regno de Castilia, insimul al filio, al recerca de qui poteva financiar le interprisa: ante con le duce de Medina Sidonia, e pois con don Luis de la Cerda, duce de Medinaceli qui convinceva le regina Isabella de Castilia, de incontrar Columbo. A Cordoba le 20 jenuario 1486, Columbo cognosceva Diego de Arana, le uxor Costantia e le cosina Beatriz Enríquez de Arana, con cuje habera un relation e in le 1488 un filio: Fernando. A maio Ferdinando II de Aragon e Isabella les incontrava Christophoro, le navigator presentava le su projecto de attinger per mar le Catai (China) e le Cipango (Japon). Un commission, guidate ab patre Fernando de Talavera on riuniva a Salamanca, pro studiar le projecto; ma al fin del 1490, le expertos rejectava le proposition. In le 1492, Padre Juan Perez, confessor del Regina, convinceva le soverana a un nove incontro con Columbo Intertanto le tresorero Luis de Santangel, Ferdinando Pinello e alteres les assecurava le copertura financiari. Columbo iva a Sivillia, e in le incontro, con le reges, dictava le proprie condition: peteva le titulo de Admiral e le carga de Vicerege e "governator del terras discoperte" (titulo hereditari), le possibilitate de assignar omne typo de carga in le territorios conquirite e, in ultra, un renta del 10% de tote le commercios maritime futur. Le requestas esseva acceptate in caso de successo del viage, le contracto (Capitolaciones), il era signate le 17 april 1492. Le summa necessari pro le flotta, par a 2 milliones de maravides, esserea state pagate per le medietate ab le Corte e medietate ab Columbo, financiate ab un instituto de credito genovese, le Banco de Sancte Giorgio e ab le mercante florentin Giannotto Berardi. Columbo lassava le citate le 12 maio, per ir a Palos. Esseva assì apprestate tres caravelas, de cuje duo – le Santa Maria e le Pinta - dotate de mast a velas quadrate e un – le Niña - con un vela latin. Le Santa María habeva 150 tonnas e, como nave admiralia, il era capitanate ab Columbo. Le Pinta, que habeva un tonnage de 140 tonnas, e le parve Niña, que habeva solmente 100 tonnas, los il era commandate ab Martin Alonso Pinzòn e su fratre minor Vicente Yanez Pinzòn. Le equipage del tres naves il era de 90 marineros, Martín Pinzón habeva le rolo de secunde commandante, Columbo guidava le flottilia; le pilota il era le cantabrico Juan de la Cosa, proprietario del Santa Maria.

disbarcamento de Columbo

Prime viage: Le partita eveniva al sex del matino del 3 augusto 1492 ab Palos de la Frontera, con route verso le Insulas Canarias. Le 6 augusto on rumpeva le timon del Pinta e inde illes il era constrigite a remaner circa un mense a La Gomera pro le reparation, e pro modificar anque le velas del Niña, ab latin a quadrate per adequar lo al navigation oceanic. Le tres naves reprendeva le viage le 6 septembre pulsate ab le aliseos. Iste ventos suffla sempre ab est verso west. Un del suggestion del prime viage transoceanic, era le position del naves sempre verso le poner del sol, ultra que le sensation de proceder per spatios jammais ante toccate. Le 16 septembre le caravelas entrava in le Mar del Sargassos e per Columbo le spectaculo del algas flottante il era inditios de terra vicin. Le 6 octobre Columbo registrava de haber percurrite 3652 millias, jam cento plus de quante habeva previste. Le 7 octobre Columbo decideva de virar verso sud-west, habente vidite alicun aves diriger se verso celle direction. Le die 10 on habeva per le equipage un principio de motin; a Columbo, resultava de obtener un accordo: si intra tres o quatro dies le vigilatores non haberea vidite alcun terra le caravelas esserea retornate a retro. Esseva sol al duo de nocte de venerdì 12 octobre 1492, qui Rodrigo de Triana, a bordo del Pinta, distingueva finalmente le costa; le matino del 12 Columbo disbarcava sur un insula clamate, in le lingua local, Guanahani, que Columbo baptisava San Salvador, le insula il era parte del archipelago del Bahamas. Le espanioles esseva recipite con grande cortesia ab le Tainos, le tribo habitante del insula. Columbo mesme, in le su relation, sublinea plus vice le gentilessa e le spirito pacific del su hospites. Sempre convincite de trovar se in Asia, Columbo confundeva le parola Cibao con le ric Cipango, id es le Japon, al recerca del qual on iva subito in viage, attingeva ab hic Cuba e Hispaniola. Verso le medienocte del 25 decembre, le Santa Maria vadeva in sic de proa e se arenava supra un banco corallin, et esseva abandonate. Le Admiral, faceva assi construir un forte – La Navidad - a poc distantia del loco del incidente e lassava parte del equipage (39 personas in toto) con le promissa qui esserea retornate a reprender les durante le secunde viage. Columbo decideva de partir al alba del 16 januario 1493, con le Pinta e le Niña. Conscie que per le viage de retorno le flotta haberea debite mover se a septentrion per exir ab le regime del aliseos, Columbo remontava usque al 35º parallel, quasi in linea con le parallel de Capo S. Vicente in Portugal. Ma in le hiberno le oceano Atlantic es perturbate ab tempestas, in un del qual collideva le 13 februario. Placate se le huracan, Columbo disbarcava con le Niña al insulas Azores. Ab hic, repartiva le 24 februario arrivante octo dies depost presso Lisbona. Rui de Pina, humanista portugese, scribeva assi del su arrivata in Portugal: le 6 martio 1493 es arrivate ab le Antillas de Castilia, Christophoro Columbo, italiano.» Martin Alonso Pinzòn, intertanto, resultava de pervenir a martio con le Pinta a Baiona in Galicia; faceva pois vela per Palos arrivante poc horas depost le Niña. Columbo habeva portate al soveranos auro, tabaco e papagai, conduceva anque dece indianos Taino. Esseva dies de festa in le citate de Sivillia, ubi le Admiral perveniva le 20 april, recipite ab le soveranos con honores triumphal, in le cappella de Sancte Anna era celebrate le Te Deum . Secunde viage: Le Admiral Columbo quitava per le su secunde viage (1493-1496) ab Cadiz le 25 septembre con 17 naves, e un equipage de circa 1500 homines, inter le qual le filio Diego, le fratre Giacomo (Jaime), e le patre de Las Casas, le documentos del viage proveni ab le chronicas de Diego Alvarez Chanca e de Michele da Cuneo, Columbo era al commando del nove nave admiralia: Mariagalante. Le 3 novembre le flotta attingeva le insulas de Guadalupa e Dominica. Le 19 iva a Porto Rico e le 22 Columbo retornava a Hispaniola, ubi discoperiva que le homines les era state occidite e le fortalessa destruite. Fundava un nove forte, "La Isabela", in le nove anno 1494. Le 24 april lassava le insula pro ir a Cuba le 30 april, retornava a Isabela le 29 septembre, intertanto, era arrivate con tres caravelas su fratre Bartholomeo. Columbo decideva de retornar in Europa ma un huracan, destrueva tote le naves exepte le Niña. Esseva construite un nove caravela, con le nomine de India. Columbo partiva le 10 martio 1496 e le 11 junio era a Cadiz. Tertie viage: (1498-1500) Duo annos depost a Burgos, ille convinceva le reges hispanic ad organisar un nove expedition. Columbo assì habeva sex naves, con un equipage de circa 300 marineros. Le flotta, partiva le 30 maio 1498, ab S. Lucar, verso La Gomera ubi le sex naves on divideva: tres iva con Columbo, e le alteres vadeva verso Dominica. Le Admiral punctava verso le insulas de Capo Verde, de ubi le 31 julio attingeva Trinitad. Le augusto sequente le flottilia explorava le Golfo de Paria e le costa del actual Venezuela usque al delta del Orinoco. Columbo retornava a Hispaniola le 11 augusto 1498, al citate de Santo Domingo, fundate ab le fratre. Ma in le citate in le 1499, on habeva un revolta guidate ab le alcalde de Isabela, Francisco Roldan; pro isto le soveranos inviava in le 1500 Francisco de Bobadilla, le qual al su arrivata, arrestava ante Diego e pois Christophoro e Bartholomeo. Le tres perveniva in octobre a Cadiz, al su arrivata, Columbo era ancora incatenate como ille voleva, ma le regina Isabella faceva liberar Columbo. Quarte viage: (1502-1504) Depost le incontro con le regales del decembre 1500 a Granada, le 3 septembre del 1501 esseva retirate le carga de vicerege a Columbo, e governator e judice supreme del Indias il era proclamate Nicolas de Ovando, qui partiva con 32 naves e 2.500 homines verso Hispaniola. Le Admiral organisava un altere viage con le fratre Bartholomeo e le juvene filio Fernando. Le naves, le Santiago, le Gallega, al commando de Pedro de Terreros e le Vizcaina, commandate ab le genovese Bartholomeo Fieschi, los partiva ab Cadiz, le 9 maio 1502, le pilota il era Juan Sanchez, sub le commando de Diego Tristan. Depost un halto a Gran Canaria, post 20 dies illes arrivava al Martinica e pois a Hispaniola. Columbo peteva un refugio per le naves a Ovando qui refusava. Le Admiral trovava un altere loco ubi reparar se, ma vinte naves partite pro le retorno in Espania sur le qual il era imbarcate de Torres, Francisco de Bobadilla e Francisco Roldán, esseva destruite e sin supervivite. Columbo inter le julio e le octobre de ille anno costeava le America central, le 5 octobre perveniva al isthmo de Panama, ubi on confligeva con le indigena e moriva Diego Tristan e alicun marineros et esseva ferite multe alteres, inter le qual Bartholomeo, et esseva abandonate le Gallega. Le 16 april 1503 Columbo repartiva per Hispaniola, ma durante le navigation anque le Vizcaina era abandonate. Le 25 junio illes perveniva al Jamaica, con le sol Santiago guastate. Columbo alora inviava con duo canoas, Diego Mendez e Bartholomeo Fieschi, in cerca de adjuta; post tres dies illes perveniva a Navassa, e pois a Santo Domingo. In le junio 1504 arivava Diego de Salcedo con le succursos, le 28 junio illes repartiva per Hispaniola, e le 12 septembre per le Espania, ubi arrivava le 7 novembre. Le morte a Valladolid: Al fin del 1504 decideva de remaner a Sivillia, le regina Isabella, su protectrice, era morite. Le rege le offereva Carrion de los Condes, in cambio de tote le su revendication, ma ille refusava, pois iva a Valladolid, ubi ille moriva le 20 maio 1506, et esseva sepulte in le crypta del monasterio de La Cartuja a Sivillia (ubi essera pois inhumate anque su filio Diego) e pois, in le 1509, ponite in le cathedral de Sivillia. In le 1537 le restos de Christophoro e Diego esseva transportate a Hispaniola in le cathedral de Santo Domingo ubi remaneva usque al 1795. Le espanioles transfereva le spolias a Le Havana, e pois, in le 1898 de novo a Sivillia.