martedì 21 aprile 2009

Natal de Roma
Le Natal de Roma (Romaia) es un festivitate laic ligate al fundation del citate de Roma, celebrate le 21 de april. Secundo le legenda, narrate anque per Varrone, Romulo haberea de facto fundate le citate de Roma le 21 de april del anno 753 a.C. Le fixation del die, que es reportate per Varrone, se debe al calculos astrologic de su amico Lucius Tarutio. Le Mytho narra re Romulo e Remo qui esseva filios gemines del Deo Marte e del Vestal Rea Silvia, filia del rege de Alba Longa Numitor. Numitor esseva descendente del heroe troian Eneas, e habeva le throno usurpate per le fratre Amulius, qui faceva imprisionar Numitor e le filia. Le gemines esseva jectate in le Tibere. Ma le corbe con le duo fratres esseva depositate per le currente del fluvio al pedes del Ficus Ruminalis ubi un Lupa les nutriva con su lacte, usque quando le pastor Faustulus e le uxor Acca Laurentia non les colligeva e les elevava. Crescite le duo fratres illes esseva recognoscite per Numitor, alora Romulo abatteva Amulius e restaurava al throno Numitor. Depost le gemines fundava un citate super le colle Palatinus, proxime al Tibere, con un aratro trainate per un tauro e un bove, il resultava un sulco quadrate, (citate quadrate) pro limitar le confinio del nove citate; ma le duo fratres habeva un disputa, e Remo esseva occidite per Romulo, qui esseva assi le prime rege de Roma. Post le rapto del Sabinas e un guerra con le rege sabin Titus Tatio, le duo populos (roman e sabin) se univa in un sol Regno. Romulo depost un longe e sage governo, dispareva mysteriosemente, ascendeva al Celo e deveniva le Deo Quirinus protector del Urbe. Desde iste data es derivate le chronologia roman, definite con le locution latin “Ab Urbe condita” (desde le fundation del Citate). Le recurrentia del Natal de Roma es hodie etiam festeate con varie representationes in costume, eventos cultural e artistic e manifestationes jocose. In le epocha fascista, le Regime imponeva iste die pro substituer le festa syndical del 1e de maio, como festa del Labor.
traduction per Francesco Galizia

sabato 18 aprile 2009

ENEIDE 
per Vergilio

Version Interlingua Ie Canto


Enea con il padre Anchise sulle spalle
Canta le armas, canta le homine qui prime ab Troia veniva in Italia, refugiato per voler del Fato, sur le litore de Lavinium, al longe affligite e in terra e in mar per le potentia divin, a causa del ira tenace del cruel Iuno, multo ille suffreva anque in guerra; usque ille fundava un citate e stabiliva in Latio le Penates de Troia, origine gloriose del racia latin e alban, e del muros de Roma, le superbe. Musa, recorda me le rationes de tantodolorose penar; recorda me le offensae le rancor per le qual le Regina del Celoconstringeva un homine famose per su pietatea suffrer assi, a affrontar tal fatigas,de tante ira son capace le Celestes?Ibi esseva un antique citate, habitate per le Tyrianes,que faceva fronte al Italia e al ores del Tibereab lontan; Carthagine, ricchissime de mediose terribile in armas, on dice que Iunolo prefereva a omne terra, etiam al mesme Samo, e hic teneva le armas e le carro. Jam desde alorale Dea se ingagiava con omne effortio a obtener lo,si jammais lo consenti le Fato, le Imperio del mundo.Ma illa habeva sapite que del sanguine troianesserea nascite un stirpe destinate a abatterle roccas de Carthagine, que un populo del vaste dominio e forte in guerra esserea venite a destruerle Libya, tal sorte filava le Parcas.Timente le evenir e memore del guerraque habeva combattite un tempore sub Troiaper su car Argives, Iuno conservavaancora vive in le anima altere rationes de irae de fer dolor, a illa resta ficte in le profundo del corde le judicio de Parisle injuria del beltate depreciate, le rancorper le racia troian, le honores al quales es sumpteGanymedes. Inflammate per tante ultrages, le Dea,teneva lontan del Latio, ballottate sur le undasle troianos salvate al grecos e al feroce Achilles,e illes vagava pulsate per le Destino,per omne mar multe e multe annos.Tanto il esseva ardue, terribile, fundar le gente roman!Apena perdite de vista le terra de Sicilia,le Teucros displicava gaudiose le velas verso le largofindite con le rostros de bronzo le spumas salate.Iuno, qui sempre al pectore ha incidite le eterne ferimento,vidite les, diceva inter se “Debera io dunque desisterde mi interprisa e dar me vincite, sin succedera dissuader le Rege del Teucros de Italia?Me lo prohibi le Fatos! Tamen Minerva ha potiteincendiar le flotta del grecos e submerger les in le marpro punir le culpas del sol Aiax Oileus!Illa mesme jectava del nubes le rapide foco de Jove,dispersate le naves e confundite le fluctos con le ventos,trainate in un turbine Aiax que vomitava flammasdel pectore fulminate, le figeva in un scolio,e io, qui avantia solemne qual chef de tote le Deos,soror e conjuge de Jove, io move desde tante annosguerra a un populo sol e non succede domar lo.Ma qui desde ora in avante va honorar plus le gloriade Iuno, e imponera sacrificios a su altares?”


traduction per Francesco Galizia

venerdì 10 aprile 2009

 VERGILIO 
(Publius Vergilius Maro)

Virgilio e Dante
Vergilio es le prince del poetas latin, nascite in le village Andes, apud Mantua, in le anno 70 a.C. Ille studeva in le citade de Cremona e pois a Milan, centro cultural del Gallia Cisalpin. Inter le annos 55-50, ille iva a Roma ubi ille initiava su obras poetic. Le “Bucolica” (Cantos del pastores) le faceva famose al etate de sol 30 annos. Durante le annos 37-30, ille scribeva, inter Roma e Napoli, le “Georgica (Cantos del vita agreste). Ma su obra major esseva le “Eneide”, scripte sub le protection del Imperator Augusto. Le Eneide esseva le poema de Roma, del mundo roman, e del Gente Julia. In le anno 19 a.C., Vergilio partiva pro le Grecia, ma durante le viage, ille cadeva malade e, pervenite a Brundisium, ille moriva. Le Poeta esseva sepelite a Napoli, super le via de Puteoli, in locos que in vita ille habeva multo amate.
traduction per Francesco Galizia